Ол чэрчитинэн маҥнайгы күнүгэр 1-11 кылаас оҕолоругар “Игры предков – национальные настольные игры: развитие и перспективы” диэн ааттаах конференция буолан ааста.
Үс секциянан оҕолор үлэлэрэ истилиннэ. Начальнай кылаас оҕолоро ордук бэлэмнэнэн кэлэн өбүгэ оонньуутун туһунан бэйэлэрин үлэлэрин кэпсээтилэр. Конференция түмүгэ маннык буолла: 1-2 кылаастарга 1 миэстэни ылла Константинов Валера “Сахалыы остуол оонньуута - хабылык» (СНОШ, 1 “а”), 2 миэстэни Павлов Айтал “Остуол оонньуута - хабылык”(СНОШ, 2 “в”), 3 миэстэни Тойбохой орто оскуолатын 1 кылааһын үөрэнээччилэрин “Бизнес-план по производству настольных игр народов Саха (хабылык, хаамыска, тырыынка)» үлэлэрэ ыллылар.
3-4 кылаастарга 1 миэстэни Андреева Лиза “Хабылык – оҕо сайдар оонньуута” (СНОШ, 3 “б”), 2 миэстэни Коротова Вика, Дьяконова Карина “Норуот таптыыр оонньуулара” (СНОШ, 4 “б”), 3 миэстэни Кириллина Сабрина “Ситиһии үктэлинэн. Сахалыы остуол оонньууларыгар Сунтаар улууһугар маҥнайгы спорт маастара –Ксенофонтова Таисия Егоровна” (СНОШ, 3 “в») диэн үлэлэрэ ыллылар.
5-11 кылаастарга 1 миэстэни Махаров Алеша “Саха уонна кэриэй остуолун оонньуулара”(Үөһээ Бүлүү, 5 кылаас), 2 миэстэни Игнатьев Герман “Өбүгэ оонньуута – мин дьарыгым» (Кутана, 7 кылаас), 3 миэстэни Васильева Кира “Тойбохой нэhилиэгин остуол оонньуутун бэриниилээхтэрэ» (Тойбохой, 11 кылаас) диэн үлэлэрэ ыллылар.
Онтон салгыы улуус тренердэригэр, спортинструктордарыгар, детсад иитээччилэригэр, начальнай кылаас учууталларыгар анаан “Национальные настольные игры: методика обучения, проблемы, перспективы” диэн семинар буолла. Манна Дьокуускай куораттан кэлбит Саха республикатын национальнай остуол оонньууларын Федерациятын толорооччу директора Н.Н.Кожурова “Основы методики и обучения игры по национальным настольным играм, судейства и организации соревнований» диэн иһитиннэрии оҥорон саҕалаабыта уонна федерация үлэтин туһунан сырдатта. Ол кэнниттэн Тойбохой орто оскуолатын соцпедагога З.Г.Павлова “Сахалыы остуол оонньуутун күрэҕин оҕо тэрийиитин көҕүлээһин», Бордоҥнооҕу “Березка” детсад тренер-педагога Д.Н. Иванова “Өбүгэлэрбит өйү уһугуннарар оонньуулара”, Уһун Күөллээҕи “Сулусчаан» детсад иитээччитэ Р.В. Николаева “Сахалыы остуол оонньууларын тэрийии”, Үөһээ Бүлүү тренерэ Т.К.Варламова “Секреты мастерства», Кутана орто оскуолатын учуутала, Сунтаар улууһун ФННИ старшай тренерэ М.М.Иванова “Өбүгэ остуолун оонньуутун сөргүтэн», Сунтаар начальнай оскуолатын физкультураҕа учуутала, Сунтаар улууһун ФННИ толорооччу директора Т.Е.Ксенофонтова «Абсолютное первенство по троеборью” диэн бэйэлэрин үлэлэрин опыттарыттан кэпсээтилэр. Онтон Сунтаар улууһугар остуол оонньууларын сайдыытын, туох үлэлэр ыытыллыбыттарын, “Хабылык күнүн» республикаҕа туруорсуу туһунан М.В.Васильева Сунтаар улууһун ФННИ председателэ иһитиннэрии оҥордо. Дьокуускай куораттан кэлэ сылдьар А.Т. Андросова методист-инструктор “Приемы обучения дошкольников национальным настольным играм» диэн бэйэтин үлэтин сырдатта. Семинар туһалаахтык ааста, бары санааларын үллэһиннилэр, астынан тарҕастылар.
Сарсыныгар остуол оонньууларыгар Анна Алексеевна Бодогоева бирииһигэр республиканскай турнир ыытылынна. Үөһээ Бүлүү улууһуттан бу спорт көрүҥэр үс спорт маастардара кэлэн оонньоон, күрэхпит таһымын үрдэттилэр. Онон манна сылдьыбыт, кыттыбыт оҕолор, дьоннор үчүгэй оонньууну көрдүлэр.
Эрдэ биллэрибитин курдук кыттааччылар хабылыкка уонна хаамыскаҕа үс бөлөххө арахсан оонньоотулар:18 саастарыгар диэри оскуола оҕолоро, 18 саастарыттан дьахталлар уонна эр дьон, доруобуйаларынан хааччахтаах дьахталлар уонна эр дьон. Оскуола оҕолоругар кыргыттарга 1 миэстэ – Тойбохойтон Васильева Гузель, 2 – Сунтаартан Ксенофонтова Айыына, 3 - Үөһээ Бүлүүттэн Васильева Октя. Уолаттарга 1 миэстэ – Кутанаттан Игнатьев Герман, 2 - Үөһээ Бүлүүттэн Махаров Алеша, 3 - Үөһээ Бүлүүттэн Махаров Тамерлан.
Эр дьоҥҥо 1 миэстэҕэ Үөһэ Бүлүүттэн Терентьев Николай, 2 миэстэҕэ Сунтаартан Иванов Николай, 3 миэстэҕэ Уһун Күөлтэн Иванов Борис тигистилэр. Дьахталларга 1 миэстэни Үөһээ Бүлүүттэн Варламова Туяра, 2 миэстэни Үөһээ Бүлүүттэн Семенова Галина, 3 миэстэни Ксенофонтова Таисия ыллылар.
Доруобуйаларынан хааччахтаах дьоҥҥо, дьахталларга 1 миэстэ Сунтаартан Алексеева Александра, 2 миэстэ Еремеева Наталия буоллулар. Эр дьоҥҥо 1 миэстэҕэ Сунтаартан Егоров Николай, 2 миэстэҕэ Кутанаттан Александров Алеша, 3 миэстэҕэ Үөһээ Бүлүүттэн Кетехев Владимир тигистилэр.
Турнир муҥутуур кыайыылааҕын быһаарар күрэскэ эр дьоҥҥо, дьахталларга үстүү спортсмен кыттыыны ыллылар. Олус тыҥааһыннаах киирсии буолла. Кутана оскуолатын 7 кылааһын үөрэнээччитэ маастардары кытта тэҥҥэ оонньосто. Эр дьоҥҥо Үөһээ Бүлүүттэн спорт маастара Махаров Тамерлан 10 кылаас үөрэнээччитэ кыайыылаах үрдүк аатын ылыан ылла, турнир сыаналаах бирииһин тутта. Дьахталларга муҥутуур кыайыылааҕынан Үөһээ Бүлүүттэн спорт маастара Т.К.Варламова буолла уонна саҥа дьиэтигэр миэбэлинэн наҕараадаланан үөрдэ-көттө.
Турнирбыт сүрүн спонсордарынан буоллулар: Сунтаар улууһун физкультураҕа уонна спорка отдела (Павлов С.А.), Сунтаар нэһилиэгин бэтэрээннэрин сэбиэтэ (Иванова Л.Е), Бордон нэһилиэгин дьаһалтата (Егорова Н.М.), Кутана нэһилиэгин дьаһалтата (Давыдов Н.В.), Сунтаардааҕы ЦРБ (Попов И.В.), ООО “Айан-Суол» (Крыжановскай В.В.), Ксенофонтовтар дьиэ кэргэннэрэ. Кинилэргэ махталбыт муҥура суох. Маннык өйүүр дьонноох буоламмыт, салгыы улууспутугар өбүгэ остуолун оонньуута сайдарыгар эрэнэбит. Инники үлэлэригэр ситиһиилэри баҕарабыт.
Бу республиканскай тэрээһин ыытыллыытыгар көмөлөспүт дьоммутугар Сунтаар үөрэҕириитин управлениетын эдэр специалиһыгар В.П.Колодезников, В.Г.Павлов аатынан начальнай оскуолатыгар (директор А.С.Назаров) тэрийэр хамыыһыйа аатыттан барҕа махталбытын тириэрдэбит.
М.М.Иванова,
Сунтаар улууһунааҕы ФННИ старшай тренерэ,
Кутана орто оскуолатын учуутала
