Самыртай-2019
Rektime рекламнай бөлөх тэриллибитэ 20 сылын бирииһигэр Самыртай сыһыытын нэһилиэктэрин XIV спартакиадатын аһыллыытын үөрүүлээх чааһа С.П. Барашков аатынан Хачыкаат орто оскуолатын спортивнай саалатыгар буолла.
Хаҥалас улууһун дьаһалтатыттан баһылык солбуйааччыта Н.Н.Федоров, нэһилиэктэр баһылыктара И.В.Оболкина (Хачыкаат нэһилиэгэ), А.Н. Константинов (Күөрдэм), С.А.Прокопьев (Тиит-Эбэ) уонна биллэн турар тэрийээччилэр, «Ректайм» рекламнай бөлөх салайааччылара бырааттыы Киприяновтар, ыҥырыылаах ыалдьыттар РФ уопсастыбаннай палаататын чилиэнэ В.П. Алексеев, Өрөспүүбүлүкэтээҕи олимпийскай эрэллэр анал оҕо спортивнай оскуолатын дириэктэрэ, ДОСААФ Хаҥаластааҕы салаатын бэрэссэдээтэлэ А.А. Куприянов, Нерюнгри улууһун баһылыгын солбуйааччы А.А. Варламов, Саха сирин 2018 с. бастыҥ уопсастыбаннай кэрэспэдьиэнэ Е.Е. Скрябин тэрийээччилэри, спортсменнары, мустубут дьону итиитик-истиҥник эҕэрдэлээтилэр.
Тиит-Эбэ, Күөрдэм уонна Хачыкаат нэһилиэктэриттэн иккилии хамаандалар сүүмэрдэнэн, талыллан кэлбиттэр, барыта 465 киһи, спорт 11 көрүҥэр күрэхтэстилэр. Ол курдук мас тардыһыытыгар, хапсаҕайдаһан тустууга, волейболга, мини-футболга, баскетболга, дуобакка, саахымакка, остуол тенниһигэр, сахалыы остуол оонньууларыгар хабылыкка, хаамыскаҕа, дартс көрүҥэр уонна ханаат тардыһыытыгар икки күн устата эрбии биитинии эристилэр, илин-кэлин түстүлэр.
20 сыл эттэххэ дөбөҥ, бу сыллар усталарыгар сайдыы эрэ суолун тобулан, дьоннорун-сэргэлэрин туһугар, туруулаһан үлэлээн-хамсаан, Rektime рекламнай бөлөх реклама производствотыгар уонна оҥорон таһаарыыга инники күөҥҥэ сылдьар хампаанньа буолар. Төрүттээччи, тэрийээччи уонна салайааччы Афанасий Киприянов:
- Мин бастаан «Үс Кут» реклама тэрилтэтигэр үлэлии сылдьыбытым. Онтон 1998 сыллаахха бэйэм туспа суол арынан тэрилтэ тэринэргэ санаа ылынан, бастаан үс буолан саҕалаабыппыт. Регистрациябытын 1999 сыллаахха оҥорбуппут, ол кэмтэн ыла тэрилтэбит күүһүгэр киирэн үлэлээн барбыппыт. Сүрүн дьарыкпыт тас реклама уонна интерьери оҥорууга үлэлэһэбит. Ону таһынан араас үгүс-элбэх ахсааннаах сувенирдары, полиграфия үлэтин толоробут. Билигин 150 ыччат дьон Сахабыт сирин үгүс улуустарыттан түмүллэн үлэлииллэр, үлэбит хайысхата олус киэҥ. Өрөспүүбүлүкэбит бары улуустарыгар, ону таһынан, Амур уонна Магадан уобаластарыгар үлэлиибит. Ааспыт 2018 сыллаахха тас рекламаны оҥорууга, «Полный АУТ» уонна «Знак» диэн норуоттар икки ардыларынааҕы куонкурустарга икки II миэстэлэри ылан ситиһиибититтэн үөрэбит. Манна урукку Сэбиэскэй Сойуус өрөспүүбүлүкэлэрин тутулуга суох государстволара кыттыыны ылбыттара. Дьокуускай куоракка 30 биһиги курдук хайысхаҕа үлэлиир тэрилтэлэр бааллар. Онон ырыынак хонуутугар күрэстэһии күүстээх. Саҥа кэмҥэ-саҥа кыаҕынан сыллата үлэлииргэ дьулуһабыт.
Онтон улахан тэрээһин култуурнай бырагыраамматын чэрчитинэн, олунньу 23 күнүгэр киэһэ, култуура киинигэр «Тойон Кыыл» киинэ сүрүн геройа Степан Петровтуун уонна режиссер Эдуард Новиковтыын көрсүһүү олус истиҥник ааста.
Ыһыылаах-хаһыылаах үгүс ыалдьааччылаах көрүҥүнэн өбүгэлэрбит оонньуулара мас тардыһыыта буолла. «Стойкалаа» диэччи баар, «Сүүр, сүүр» диэччи баар, «гаастаа» да диэччи баар. Хаҥалас улууһун Илин Эҥэр нэһилиэктэригэр, мас тардыһар мадьынылары киһи мыына көрбөт уоланнара бааллар эбит. Мас тардыһыытыгар 76 кг диэри муҥутуур кыайыылаах мадьыныны быһаарар күрэххэ спартакиада саамай титуллаах спортсмена РФ спордун маастара, 56 кг өрөспүүбүлүкэ чемпиона, Россия чемионатын 3 төгүллээх кыайыылааҕа, 2 төгүллээх призера, Хачыкааттан Игорь Филиппов баар. Барыта аҕыс бииртэн-биир күүстээх мадьыны күөн көрүстүлэр. Ытыс чэрэ барыылаах, сэниэ-сылба быстар, тыҥааһыннаах киирсиилэр түмүктэригэр, маһын биэрбэккэ физкультура учуутала Дмитрий Агеев муҥутуур кыайыылаах аатын сүктэ, анал лиэнтэни кэттэ, диплом тутта уонна тэрийээччилэр туруорбут 30 тыһ. солк. сыаналаах сааҕа туоһу сурук ылан соргута үрдээтэ, үөрдэ! Нэһилиэктэринэн Тиит-Эбэ 1-кы хамаандата 1 миэстэ, Күөрдэм 1-кы хамаандата 2-с миэстэ, Хачыкаат 1 хамаандата – 3 миэстэ буоллулар.
Хапсаҕайдаһан тустуу күүтүллүбүтүн курдук бэрт сытыы хамсаныылардаах, сылбырҕа хапсаҕайдьыттар нэһилиэктэрин хамаандатын туһугар сымса хамсаныылаах тустуулара көрөөччүлэри сэҥээртэ. 70 кг диэри ыйааһыннаах бөҕөстөргө абсолютнай чөмпүйүөн аатын сэттэ хапсаҕайдьыттан ордуктара Александр Ефремов (Күөрдэм) ылла. NHZ Group производственнай хампаанньа дириэктэрэ В.А. Нестеров туруорбут биэстэ эстэр саатын сертификатын дохсун ытыс тыаһын ортотугар туттардылар. Онтон 70 кг үөһэ ыйааһыннаах бөҕөстөргө алта киһи суруйтаран тустубутуттан бастыҥнарынан Федор Самсонов (Күөрдэм) буолла. Бэрт сыралаах-илистиилээх киирсиилэргэ кыайан, муҥутуур кыайыылаах аатын ылан, РФ уопсастыбаннай палаататын чилиэнэ В.П. Алексеев анаабыт бирииһин булт маҕаһыыныттан атыылаһарга 20 000 солкуобай сууммалаах туоһу суругу тутта. Итинэн көрдөххө, элбэх эдэр ыччат, хапсаҕайдьыт уолаттар тахсан эрэллэрэ көстөр. Түмүккэ, Хачыкаат 1-кы хамаандата – 1 миэстэ, Күөрдэм 1-кы хамаанда – 2 миэстэ, Тиит-Эбэ I-кы хамаандата үһүс бочуоттаах миэстэҕэ таҕыстылар.
Волейболга ким бастыыра оччо биллибэт, тэҥ оонньууга сытыы киирсиилэр хайа да өттүгэр буоллулар. Эргиир систиэмэтинэн ыытыллыбыт күрэххэ Хачыкаат I хамаандата эр дьоҥҥо уонна дьахталларга 1 миэстэ буолан үөрүү өрөгөйүн биллэ. Эр дьоҥҥо Күөрдэм I хамаандата - 2 миэстэ, онтон Тиит-Эбэ I хамаандата үһүс буолары ситистилэр. Дьахталларга 2 миэстэни - Тиит-Эбэ I хамаандата уонна 3 миэстэни - Хачыкаат 2-с хамаандата ыллылар. Бэрт сыралаах хардарыта хотуһуулаах оонньууларга ким үчүгэй бэлэмнээх, ол кыайда. Волейболистар оонньууларыттан көрөөччүлэр дуоһуйдулар уонна астыннылар.
Хаҥалас улууһун олох-дьаһах хомунаалынай хаһаайыстыбатын спартакиадатыгар мындыр өй күрэҕэр дуобакка уонна саахымакка өрүү чөмпүйүөннүүр Роман Васильев уонна Исай Афанасьев дуобакка судьуйалаатылар. Быйылгы спартакиадаҕа бу көрүҥҥэ тэринии күүстээҕэ көстөр. Нэһилиэктэн төрүттээхтэр бары кэлэн кытыннылар. Дуобакка алта хамаанда оонньоото, Күөрдэм 1-кы хамаанда бастаата, иккис миэстэҕэ Хачыкаат нэһилиэгин 1-кы хамаандата буолла уонна үһүс миэстэҕэ Тиит-Эбэ 1-кы хамаандата тигистэ. Онтон иккис күн, саахымакка - Күөрдэм 1-кы хамаанда инники күөҥҥэ таҕыста, Хачыкаат нэһилиэгин 1-кы хамаандата – иккис миэстэ уонна үһүс миэстэ - Тиит-Эбэ 1-кы хамаандата буолла.
Мини-футболга алта хамаанда кытынна. Сытыы киирсиилэр буоллулар, күүстээх тэбиилэр, чаҕылҕанныы хардарыта атаакалар. Мээчик төттөрү-таары төкүнүйэ сүүрэн-көтөн биэрдэ. Түмүккэ 1-кы миэстэни Тиит-Эбэ 1-кы хамаандата ылла. Иккискэ Күөрдэм 1-кы хамаандата таҕыста. Уонна үһүс бириистээх миэстэҕэ Хачыкаат нэһилиэгин 1-кы хамаандата тигистэ. Сылтан сыл футболистар оонньуур таһымнара үрдээн иһэр. Футболу таптыыллар! Манна даҕатан эттэххэ, Хачыкаат орто оскуолатын үөрэнээччилэрэ, өрөспүүбүлүкэҕэ бастыыллар, Уһук Илин эрэгийиэҥҥэ уонна Россия таһымнаах күрэхтэһиилэргэ ситиһиилээхтик кытталлар.
Спартакиадаҕа сонунтан сонун этиилэри киллэрэн сайыннаран иһэллэр. Холобура, нэһилиэк баһылыктара хамаанданы тэрийэн түмэн эрэ аҕалбакка, көрөөччү эрэ буолбакка, спорт биир көрүҥэр кыттыахтаахтар диэн усулуобуйа сайдан, аны нэһилиэккэ баар тэрилтэлэр оскуола, балыыһа, олорор дьиэ-уот хомунаалынай хаһаайыстыбата, почта, оҕо уһуйаана, тыа хаһаайыстыбатын производственнай кээпэрэтиип, ветеринарнай учаастак, кулууп салайааччылара дартс сыал быраҕыытыгар кыттар буолбуттара олус кэрэхсэбиллээх. Тиит- Эбэ – 1-кы хамаандата -1 миэстэ, Хачыкаат-1 хамаандата – 2 м., Күөрдэм-1-кы хамаандата – 3 миэстэ.
- Салайааччы бэйэтинэн кытыннаҕына тэрээһини ордук чугастык ылынар, өйдүүр. Кэлиҥҥи сылларга Сахабыт сиригэр анал федерациялаах дартс саҥа көрүҥҥэ, кэрэ аҥаардарбыт дьиэҕэ бүгэн таах олорботуннар эрэ диэн кыттыбыт буоллахтарына аны бу көрүҥҥэ тэрилтэлэр салайааччылара кыттыһан бириистээх миэстэҕэ тиксэн бэлэх ыллыннар диэммит бу көрүҥү киллэрдибит, - диир Абек Владимирович.
Остуол тенниһэ эмиэ туһугар олус хатыһыылаахтык барда. Теннис мээчигэ элэҥнээн олордо. Араас эрийиилэрдээх, охсуулардаах теннисчиттэр тиритэ-хорута оонньоотулар. Манна Хачыкаат 1-кы хамаандата бастаата. Иккис Күөрдэм-1-кы хамаандата, үһүс миэстэ Күөрдэм 2-с хамаандата буолла.
Сахалыы остуол оонньуулара улууспутугар сайдан эрэрин бэлиэтэ бары кэриэтэ оонньуур таһымнара үрдүгэ, сатабыллаахтара буолар. Күрэхтэһии хара маҥнайгыттан олус көхтөөхтүк барда. Хабылыкка уонна хаамыскаҕа Күөрдэм 1-кы хамаандата бастаата, иккис миэстэҕэ - Хачыкаат-1 хамаандата таҕыста уонна үһүскэ Тиит-Эбэ – 1-кы хамаандата тигистэ.
Баскетболга Тиит- Эбэ – 1-кы хамаандата (эр дьоҥҥо, дьахталларга) -1 миэстэ, Күөрдэм-1-кы хамаандата – эр дьоҥҥо 2 миэстэ, дьахталларга - 3 миэстэ, Хачыкаат-1 хамаандата – эр дьоҥҥо 3 миэстэ, дьахталларга – 2 миэстэ.
Түмүктүүр көрүҥүнэн, өрүү буоларын курдук ханаат тардыһыыта буолла. Бу сырыыга Тиит- Эбэ – 1-кы хамаандата бастаата. Күөрдэм-1-кы хамаандата – иккис уонна Хачыкаат-1 хамаандата үһүс миэстэлэри үллэһиннилэр.
Ити курдук, Rektime рекламнай бөлөх тэриллибитэ XX сылыгар, Самыртай сыһыытын нэһилиэктэрин XIV спартакиадата икки күн устата Хаҥалас улууһун Илин Энэр нэһилиэктэрин олохтоохторугар спорт, чөл олох, түмсүү уонна сомоҕолоһуу бырааһынньыгынан буолла. XIV спартакиада кубогын Ирина Оболкина баһылыктаах, Константин Давыдов хапытааннаах Хачыкаат нэһилиэгин хамаандата эрэллээхтик кыайан ылла! Иккис миэстэҕэ Кристина Ноева хапытааннаах Тиит- Эбэ 1-кы хамаандата, нэһилиэк баһылыга Сергей Прокопьев буоллулар уонна үһүс миэстэҕэ Николай Киприянов хапытааннаах Күөрдэм-1-кы хамаандата, нэһилиэк баһылыга Александр Константинов.
Rektime рекламнай бөлөх салайааччылара биир дойдулаахтарбыт Афанасий уонна Абек Киприяновтар инникини өтө көрөн тэрийэр тэрээһиннэрэ сылтан сыл далааһынанан иһэр. Сомоҕолоһуу кубогар кыттарга бу сүүмэрдиир күрэх быһыытынан ыытыллар. Кылаабынай судьуйанан Г.Д. Дмитриев, кылаабынай сэкирэтээринэн И.А. Алексеев үлэлээтилэр. Спартакиада түмүктэннэ, былаах түстэ. Хас көрүҥ ахсын миэстэлэспит дэгиттэр дьон дьоһуннаах мэтээллэринэн, грамоталарынан, сыаналаах бириистэринэн наҕараадаланнылар. Онтон дьон-сэргэ кэлэр үбүлүөйдээх XV спартакиаданы күүтэн барар. Аны сааскы ыһыы үлэлэригэр, сайыҥҥы от бэлэмнээһинигэр, күһүҥҥү хомуурга, кэлэр кыһыҥҥы кыстыкка бэлэмнэнэр үлэлэр күөстүү оргуйуохтара турдаҕа. Илин эҥэр нэһилиэктэри биир түмсүү оҥорор, дьон-сэргэ күүтэр тэрээһинэ спортка, чөл олоххо көҕүлүүр спартакиаданан буолар. Доруобуйа баар буоллаҕына үлэ, үөрэх, дьол-соргу аргыстаһар, чэгиэн-чэбдик киһи бу олоххо ситиһиилээх буолар.
Уйбаан УЙГУУРАП,
ааптар хаартыскаҕа түһэриитэ
