ССРС, РСФСР, Саха АССР үтөүлээх тренерэ Д.П. Коркин чугас доҕоро, бииргэ үлэлээбит уҥа илиитэ, соратнига, Российскай Федерация физическэй культураҕа уонна спорка үтүөлээх үлэһитэ, Саха АССР үтүөлээх тренерэ, РСФСР норуотун үөрэҕириитин туйгуна, Саха Өрөспүүбүлүкэтин спорка уонна үлэҕэ бочуоттаах ветерана, Чурапчы улууһун бочуоттаах олохтооҕо Константин Сергеевич Постников 85 сылын Саха Өрөспүүбүлүкэтин общественноһа үрдүк таһымнаахтык, киэҥник бэлиэтээтэ. Талааннаах тэрийээччи уонна салайааччы, айымньылаах уонна таһаарыылаах үлэлээх тренер, дириҥ билиилээх учуутал, дьоһун-кэрэ киһи төрөөбүт-үөскээбит Чурапчытын сиригэр-уотугар далааһыннаах, бэртээхэй дьаһаллар ыытылыннылар.
Оскуола-интэринээт томторугар долгутуулаах түгэннэр
Үөрүүлээх быһыыга-майгыга тэриллибит дьаһалларга үбүлүөйү ыытар хамыыһыйа салайааччыта, К.С. Постниковы кытта Чурапчытааҕы спортоскуолаҕа уонна спорт институтугар уһун кэмҥэ бииргэ үлэлээбит, Саха Өрөспүүбүлүкэтин бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Михаил Дмитриевич Гуляев, Саха Өрөспүүбүлүкэтин спорка миниистирэ Георгий Русланович Балакшин, миниистири 1 солбуйааччы Семен Сергеевич Чердонов, спорка үрдүкү маастарыстыба оскуолатын дириэктэрэ Александр Афанасьевич Игнатьев, солбуйааччыта, аан дойду боруонса призера Леонид Спиридонов, Олимпийскай эрэл училище дириэктэрэ Алексей Алексеевич Филиппов, Монреаллааҕы Олимпийскай оонньуулар чөмпүйүөнэ Павел Павлович Пинигин, Олимпиада үрүҥ көмүс призера Александр Николаевич Иванов, Коркин тустууга оскуолатын ааспыт бөҕөстөр, тренердэр, Чурапчы улууһун баһылыга Андрей Тимофеевич Ноговицын, улуус депутаттарын мунньаҕын бэрэссэдээтэлэ Яков Павлович Оконешников, Николай Николаевич Гуляев дириэктэрдээх Республиканскай Чурапчытааҕы оҕо спортивнай оскуола-интэринээтин педколлектива, үөрэнээччилэр, үлэ бэтэрээннэрэ, Постниковтар аймах кыттыыны ыллылар, ахтыылары оҥордулар.
Константин Сергеевич Постников, кырдьык, сахаҕа сэдэх киһи этэ. Модьу-таҕа көрүҥэ, кэһиэхтээх суон куолаһа, күүһэ-уоҕа, кэпсээнэ-ипсээнэ дэлэйэ, классик-суруйааччылар айымньыларын ааҕыынан үлүһүйэр буолан, хоһоонньут этэ. Үөрэтэр оҕолоругар Маяковскайы нойосуус ааҕан соһутар буоллаҕа! Дэлэҕэ, дьиэтээҕи библиотекатыттан үс сүүс кинигэни бэлэхтиэ дуо, оскуолаҕа. Илиитин иһинэн кэлэн барар оҕолору «ким-хайдах-тугунан тыынарын” бука барыларын билэттиирэ. Оннук ураты өйүгэр хатыыр дьоҕурдааҕа. Өрөспүүбүлүкэ салайааччыларын, Сэбиэскэй Сойуус спорка салайааччыларын ааттарынан, аҕаларын ааттарынан ааттаан туран билэттиирэ. Билэрэ-көрөрө элбэҕэ, ылыннарыылаахтык мөккүһэрэ, толлугаһа суоҕа. Баары, кырдьыгы көнөтүнэн утары сирэйгэ этэрэ. Аны, көрүдьүөһэ бэйэтин киэнэ. Судьуйа, арбитр, араатар бэрдэ. Хабараан көрүҥэр сытыары-сымнаҕас майгына, дьоҥҥо сыһыана сэмэйэ, дьону бэйэтигэр тардар күүһэ, ытыктабылынан туһанара – барыта баара. Бачыым салҕанар. Постников туһунан кинигэ презентациятын үгэнигэр учуутал кыргыттара Людмила уонна Саргылаана Константиновналар аҕалара муспут 245 спорка аналлаах кинигэлэрин эмиэ интэринээт оскуола оҕолоругар бэлэх ууннулар!
Былыргы кэм мындааларыттан күн-бүгүнүгэр диэри тиийэн кэлбит баай историялаах интэринээт-оскуола томторугар кэриэстэбил үбүлүөйгэ анаммыт, үйэтитэр дьаһаллар икки устата тилэри ыытылыннылар.
Кинигэ сүрэхтэниитэ
К.С. Постников аатынан уулуссаҕа монумент аһыллыытыгар аналлаах ахтыы миитин, Д.П. Коркин дьиэтин уһаайбатыгар уонна Музейыгар сылдьан көрүү, К.С. Постников педагогическай үлэтин көрдөрөр быыстапка, кыргыттара Саргылаана Константиновна, Людмила Константиновна, бииргэ үлэлээбит үөлээннээҕэ Анна Николаевна Гуляева хомуйан таһаартарбыт «Постников Константин Сергеевич» диэн 430 страницалаах, үгүс хаартыскалардаах, Константин Сергеевич ССРС, РСФСР, Саха АССР үтүөлээх тренерин, Саха АССР үтүөлээх учуутала айымньылаах үлэтин ымпыгын-чымпыгын, тустууга үөрэтиитин ньыматын туһунан 20 бэлиэтээһиннэрэ, ырытыылара, ыстатыйалара киллэриллэн, 82 үөрэппит иитиллээччилэрин, үөлээннээхтэрин, бииргэ алтыспыт чугас дьоннорун, аймахтарын ахтыыларынан бэчээттэнэн тахсыбыт кинигэ сүрэхтэниитэ болҕомтону ыллылар.
Үйэтитиигэ кыттыбыттарга наҕараадалар туттарылыннылар.
Олоххо уһаарыллыы
Константин Сергеевич Постников саха тустуута сайдыытыгар сүҥкэн кылаатын киллэрбитэ.
Дьокуускай куоракка, оччолорго дьалҕааннааҕынан аатырар аппа уҥуор турар 9 № оскуолаҕа үөрэммитэ, нууччалардыын олус тапсара. Сытыы-хотуу буолан, лидер, бас-көс киһилэрэ этэ. Речной училищеҕа киирэ сыспыта. Муораларынан устар баҕа санаалааҕа. Саха тылыгар учуутал үөрэхтээх убайа Дмитрий Сергеевич күһэйиитинэн, 1952 с. Чурапчытааҕы педучилищены үөрэнэн бүтэрбитэ. Тыа сирэ куттаах буола түспүтэ. Үөһээ-Дьааҥы Адыаччытын оскуолатыгар учууталлаабыта. Хоту сиргэ тиийэн физкультураны уонна спорду өрө туппута, нэһилиэктэр икки ардыларыгар күрэхтэһиилэри тэрийэн ыыталаан сэргэхситиини таһаарбыта. 1956 сылтан партия байыаһын быһыытынан, партия ханна ыытарынан үлэлээбитэ. Үлэҕэ-олоххо көхтөөх эдэр киһини комсомольскай-партийнай үлэлэргэ өрө таһаарбыттара. Комсомол Саха сиринээҕи уобаластааҕы кэмитиэтигэр үлэлии олорон, дьиэ-кэргэнин балаһыанньатынан, 1959 сылтан Чурапчытааҕы оскуола-интэринээккэ баспытааталлаабыта, учууталлаабыта, холкуоска партийнай тэрилтэҕэ сэкэрэтээрдээбитэ, дириэктэрдээбитэ. Идэтинэн историк. 1988 - 2000 сс. Д.П. Коркин Музей-дьиэтин салайбыта. Тапталлаах олоҕун аргыһынаан, нуучча тылын учуутала Евдокия Яковлевна Барашковалыын түөрт оҕолоохтор, алта сиэннэриттэн хос сиэннэр улааталлар.
Ханна олорбут, үлэлээбит сирдэригэр дьон үтүө өрүттэрин бэлиэтиир уратылааҕа.
Константин Сергеевич оскуола-интэринээт эйгэтин дириҥник, сиһилии ырыппыта. Онуоха сүрүн болҕомто улуу педагог А.С. Макаренко нэһилиэстибэтин, систиэмэтин айымньылаахтык туттуу иитэр-үөрэтэр үлэ ситиһиилээх буолуутугар тиэрдибитэ диэн бэлиэтээбитэ.
Коркины кытта үлэ
Эдэр, эрчимнээх учуутал уос номоҕор киирбит Чурапчы тохсус томторугар кэлиэҕиттэн Д.П. Коркинныын олохторун тиһэх күннэригэр диэри бииргэ алтыспыттара, өйдөһөн үлэлээбиттэрэ. Өрөспүүбүлүкэ бары оройуоннарыттан эт-сиин өттүнэн сайдыылаах оҕолор кэлэн, эрчиллиилэргэ буһан-хатан, кынат үүннэрэн, түмсэн, ордук талааннаахтара Сойууска, аан дойдуга тахсыылаахтык тустубуттара. Дмитрий Петрович Коркин доруобуйатын туругунан ыраах айаннарга сылдьарын ыарырҕатар буолбутугар Константин Сергеевич солбуйбута. «Выездной» тренер буолбута. Улахан түһүлгэлэргэ аан дойду аатырбыт бөҕөстөрүн уонна кинилэри кытта хапсыһыылар түгэннэрин хаартыскаҕа, киинэҕэ устан аҕалан көрөллөрө, ырыталлара, сыыһаларын-халтыларын көннөрөллөрө. Албастары төхтүрүйэн күннэтэ чочуйаллара. Итинник көрдөрөр үлэ тустууктар маастарыстыбалара үрдээһинигэр тиэрдэрэ. «Карповтааһын», Сахаачча атахтата сылдьан утарсааччыларын бэйэлэрин көтүтэлиирэ, Пинигин «нырога», Иванов «миэлиҥсэтэ», Петр Платонов, Илларион Федосеев, Семен Морфунов, Семен Макаров чаҕылҕанныы тустуулара, уо.д.а. үгүс түгэннэр элбэххэ үөрэппиттэрэ.
Коркиннаах Постников дьиҥнээх тустуу фанаттара, профессионаллара этилэр. Киэҥ билиилээхтэрэ-көрүүлээхтэрэ. Сыныйан, хорутуулаахтык. Хас биирдии бөҕөһү. Дэлэҕэ, Александр Иванов Сунтаартан кэлээтин кытта «Эһиил Сойуус чөмпүйүөнэ буолуоҥ!»,- диэхтэрэ дуо. Коркин туһунан,тустуу туһунан аҕыс кинигэни суруйан хаалларан, кэлэр көлүөнэлэргэ дьоһун бэлэх оҥорбута. Иитиллээччилэрэ күн бүгүнүгэр диэри учууталларын «туйахтарын хатараллар». Роман Неустроев, Михаил Скрябин, Валерий Керемясов, Василий Уваров, Кирилл Захаров, Иван, Степан Сивцевтэр, Михаил Каженкин, Прокопий Иванов, Владимир Кириллин уо.д.а. олохторун тренерскэй үлэҕэ анаатылар. Сахабыт сирин хайа да муннугар тиийдэххэ, Коркиннаах Постников иитэн-үөрэтэн таһаарбыт тустууктара тренердииллэр. Аныгы үйэ тустуутун сайдыытыттан харыс да хаалсыбаттар. Бука бары Константин Сергеевич кэтээн көрүүтүнэн тренердиир дьоҕурдара арыллыбыта. Саха сирин тустуутун өрө көтөҕөллөрүттэн өрө көтөҕүллэбит. Тустууктарбыт кыайыыларыттан үөрэбит, хоттордохторуна хомойобут. Тустуунан олоробут.
Икки сүүсчэкэ спорт маастардарын, Сойуус, Россия, Европа, аан дойду, олимпийскай оонньуулар чөмпүйүөннэрин, медалистарын иитэн таһаартаабыт Д.П. Коркин, К.С. Постников үрдүк таһаарыылаахтык уонна айымньылаахтык бииргэ үлэлээһиннэрин, кинилэр үлэлэрин систиэмэтин, ньымаларын, ис-кистэлэҥин салгы сайыннарар туһунан элбэх кэпсэтиилэр, этиилэр буолуталаатылар. Сүдү, улуу дьон оҥорон хаалларбыт кэмнэрэ билигин да ааһа илик. Баай нэһилиэстибэни сиһилии ырытан үөрэтии аартыга аһаҕас. Тустуу наукаҕа кубулуйда. Дьокуускайга уонна Чурапчыга баар спорт институттара анаан-минээн дьарыктаналлара инникигэ эрэли үөскэтэр. Үлэ күүскэ барар. Материальнай баайга-дуолга, харчыга эрэ буолбакка, сүрүн болҕомто дьиҥ патриоттары иитиигэ, дойдуга таптал тыынын иитиигэ, санааны, уйулҕаны бөҕөргөтүү хайысхатыгар уурулуннаҕына түмүктэр кэлиэхтэрэ. 70-с сылларга курдук.
Научнай-практическай конференция
Иккис күн К.С. Постниковка аналлаах научнай-практическай конференцияҕа дакылааттар оҥоһулуннулар, рефераттар ааҕылыннылар. Секциялар үлэлээтилэр. «Көҥүл тустууга анаммыт олох», «Оҕону, ыччаты эт-хаан иитии уонна спордунан дьарыктаныы», «Физическэй культура5а уонна спорка медицина-биология оруола», «Чөл олох уонна спорт» салааларын спорт миниистирин 1 солбуйааччы Семен Сергеевич Чердонов, Олимпийскай эрэл училище үөрэх чааһыгар дириэктэри солбуйааччы Нина Степановна Дьячковская, Чурапчы спорка институтун проректора Петр Дмитриевич Гуляев, институт факультетын декана Петр Иванович Собакин салайдылар. Секцияларга интэриэһинэй ырытыылардаах, түмүктэрдээх этиилэр киирдилэр.
Чурапчылар, сахалар дьоллоругар Д.П. Коркин, К.С.Постников алтыһан, бииргэ үлэлээн ааспыт дьыалалара баар, тыыннаах. Олимпия чыпчаалларын дабайыы судургута суох. Бу икки сүдү, уһулуччулаах дьону билэр, өйдүүр дьон баалларынан маннык өйдөбүнньүк дьаһаллар барбыттара саамай сөп. Постников туһунан кинигэ суолтата улахан. Иитэр-үөрэтэр эйгэҕэ инники көлүөнэ холобур оҥостон үлэлиэҕэ. Үтүө дьыалалары үөрэтии, Коркинныы, Постниковтыы үлэлээһин эрэйиллэр. Салгыы үлэ-хамнас барарыгар саарбахтааһын суох.
Үйэтитии салҕаныаҕа. Дмитрий Петрович Коркин уонна Константин Сергеевич Постников дьыалаларын утумнаабыт, Саха Өрөспүүбүлүкэтин бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы М.Д. Гуляев этэринэн, эһиил, Д.П. Коркин аатынан Музей иннигэр Коркиннаах Постников бииргэ олорор памятниктара туруоҕа!
Матчевай көрсүһүү
Монголия уонна Саха сирин көҥүл тустууга хамаандаларын матчевай табаарыстыы күөн көрсүһүүлэрэ К.С. Постников 85 сааһыгар ананна. Хапсыһыылар А.И. Федотов аатынан элбэх функциялаах спорт саалатыгар буоллулар. Икки өттүттэн аҕыстыы бөҕөс утарыта тахсан истилэр. Көрөөччү тобус-толору! Хамаандаҕа киллэриллибит баттаамалаах бөҕөстөрбүт бэркэ туһуннулар. Ыалдьыттарбыт, сүнньүнэн, эдэрдэр, 19-21 саастаахтар эрээри бэйэлэрин таһымнарынан ситиһиилэрдээхтэр, көбүөр амтанын билбит тустууктар.
57 кг Николай Охлопков Азия үрүҥ көмүс призерун Занданбуд Занабазары 11:0, 61 кг Егор Пономарев Монголия боруонса призерун Алтансувд Мух-Эрдэнэни 10:0, 65 кг Константин Власов Монголия үрүҥ көмүс медалиһын Тумур-Очир Тулганы 4:2, 70 кг Виктор Степанов ыччаттарга аан дойду боруонса призерун ЭнхтуяТемулэны, 74 кг Дьулустаан Сивцев аан дойду ыччаттарын үрүҥ көмүс призерун Занданбуд Сумиябазары ыраастык, 86 кг Максим Толмачев аан дойду ыччаттарыгар боруонса медалиһын Баатар Нямбаяры 12:2 хотуталаатылар.
Итинтэн үөһэ ыйааһыннарга, 97 кг Никита Валеев Бурятия Улан-Удэтээҕи норуоттар икки ардыларынааҕы турнир кыайыылааҕар Болтбаатар Одсурээҥҥэ 4:8, 125 кг Ион Болтунов Азия ыччаттарын уонна Монголия чемпионатын үрүҥ көмүс призеругар Мунхтур Лхагвагерелга 0:10 хоттордулар.
Онон, көрсүһүү 6:2 Саха сирин хамаандатын туһатыгар түмүктэннэ.
Бөҕөстөрбүт ыалдьааччыларын үөртүлэр. Сахабыт сирэ тустуулааҕа көһүннэ. Хамаанданы тренердэр Иван Дмитриев, Егор Старостин салайан илдьэ сырыттылар.
Постников кэриэһигэр маннык табаарыстыы көрсүһүүлэри үтүө үгэскэ кубулутан ыытарга, туста кэлиэхтээх дойдуну уларытыахха сөбүн, холобур, эһиил Корея бөҕөстөрүн хамаандатын ыҥырарага кэпсэтии буолла.
Тустуу сайдыытыгар бөдөҥ кылааты киллэрбит Константин Сергеевич Постников оҥорон хаалларбыт дьыалалара үүнэр-сайдар аналлаахтар. Улуу тренер Д.П. Коркин аатынан Чурапчытааҕы республиканскай оҕо спортивнай оскуола-интэринээтин түмсүүлээх кэллэктиибэ К.С. Постников 85 сылыгар аналлаах дьаһаллары үрдүк тэрээһиннээхтик тэрийэн ыытта.
Киһи аата ааттана сырыттаҕына эрэ умнуллубат, үйэтитиллэр!
Баһылай Посельскай
Чурапчы - Дьокуускай
