Спорт бу көрүҥэр маннык улахан таһымнаах күрэхтэһии биһиги улууска бастакытын тэрилиннэ. Онно 2021 с. Манчаары оонньууларыгар бэлэмнэнии төрүөт буолла.
Бастыҥ ааты былдьаһа ыраах айаны аахсыбакка Мииринэйтэн, Аллайыахаттан, Орто Халыматтан, Эдьигээнтэн барыта 17 хамаанда, 130 спортсмен дойдуларын аатын көмүскээтилэр.
Күрэхтэһии кыттыылаахтарын улуус баһылыга Никита Андреев, “Манчаары Баһылай” аатынан спорт национальнай көрүҥнэрин киинин дириэктэрин бастакы солбуйааччыта Иван Борисов, кылаабынай судьуйа Василий Дьячковскай, гиирэ спордун федерациятын президенэ Василий Курнев эҕэрдэлээтилэр. Манчаары оонньууларын тэрээһинигэр, бу күрэхтэһии улахан оруоллааҕын бэлиэтээтилэр.
Никита Андреев Горнай улууһун спордун өрө таһаарбыт, киэн туттар спортсмеммытыгар, Аан дойду Кубогын хаһаайыныгар, Арассыыйа чемпионугар Владимир Оленовка Бочуотунай грамоты, анал бэлэҕи туттарбытын, мустубут дьон дохсун ытыс тыаһынан эҕэрдэлээтилэр. Иван Борисов гиирэ спорда, спорт национальнай көрүҥнэрэ сайдыытыгар үлэтин иһин, тренер Иоган Михайловы Манчаары Баһылай аатынан үбүлүөйнэй бэлиэнэн наҕараадалаата.
Биһиги улууска гиирэ спорду улаханнык сайда илик. Биирдиилээн эрэ уолаттар бэйэлэрэ дьарыктаналлара. 2021 с. Манчаары оонньуулара Горнайга ыытыллара быһаарыллыбытын кэнниттэн, анал тренер көрүллэн, спортсменнары бэлэмнээһин үлэтэ саҕаламмыта. Бириэмэ бэрт кылгас да буоллар, спортсменнарбыт кэскиллээхтэрин номнуо көрдөрдүлэр. Хамсааһын баар диэххэ сөп.
Күрэхтэһии балаһыанньатынан бастыҥнары, дьахталларга биир 24 кг киирэни, “рывокка” анньыбыттарынан быһаардылар. Эр дьоннор икки 32 кг, бэтэрээннэр икки 24 кг киирэни “рывок” уонна “толчок” түүмүгүнэн, очукуоларын быһаарыстылар. Спортсменнар 10 мүн. иһигэр төһөнү кыайалларынан оҥоруохтаахтар.
Дьахталларга 63 кг I миэстэни Үөһээ Бүлүүттэн Надежда Петрова (57 очукуо), II Орто Халыматтан Елена Иванова (56), III Нерюнгриттэн Мария Мифтахова (54) ылла. 63 кг үөһэ I Нерюнгриттэн Ирина Анисимова (75), II Уус Алдантан Екатерина Белолюбская (60), III Намтан Лена Евсеева (46).
Эр дьоҥҥо 63 кг I миэстэ Намтан Иннокентий Окоемов (рывок 50+ толчок 51), II Үөһээ Бүлүүттэн Мичил Софронов (32,5+23), III Уус Алдантан Александр Ильин (25+25) буолла. 68 кг I Үөһээ Бүлүүттэн Дмитрий Михалев (45+62), II Намтан Ян Дунаев (32+51), III Тааттаттан Станислав Белолюбскай (34+30), 73 кг Горнайтан I Владимир Оленов (60+75), II Уус Алдантан Руслан Лугинов (63,5+70), III Мэҥэ Хаҥаластан Петр Андросов (52+67), 85 кг I Мэҥэ Хаҥаластан Константин Иванов (60+85), II Чурапчыттан Владислав Захаров (50+74), III Олег Колодежный (46+57), 85 кг үөһээ, I миэстэ Уус Алдантан Сандал Оконешников (41,5+82), II Нерюнгриттэн Александр Черкашин (51,5+71), III Мэҥэ Хаҥаластан Алексей Тастыгин (40,5+65) буоллулар.
Бэтэрээннэргэ 73 кг I миэстэҕэ Үөһээ Бүлүүттэн Егор Наумов (80+100), II Уус Алдантан Алексей Гоголев (102+69), III Мэҥэ Хаҥаластан Виталий Пестряков (71+77), 73 кг үөһээ, I Бүлүүттэн Иннокентий Кузьмин (108,5+115), II Намтан Павел Иванов (89+131), III Ньурбаттан Владимир Михайлов (78,5+135) таҕыстылар.
Гиирэ спордун саамай ыарахан көрүҥэ “уһун цикл” буолар. Спортсменнар икки 32 кг гиирэни тобуктарыгар диэри түһэрэ-түһэрэ эрэ өрө анньаллар. Бу көрүҥҥэ лаппа кыахтаах, үчүгэй бэлэмнээх дьон ылсаллар эбит. Инники икки көрүҥ кэнниттэн, аны итиннэ киирсэр ыарахаттардааҕын, ыалдьааччылар бэйэлэрэ көрөн, уолаттартан сөхтүлэр.
Бу көрүҥҥэ Горнай уола Владимир Оленов гиирэлэри 64 өрө анньан, кыайыылааҕынан таҕыста. Иккис миэстэҕэ Үөһээ Бүлүүттэн 42 очукуолаах Дмитрий Михалев буолла. Үсүһүнэн Чурапчыттан 32 очукуолаах Владислав Захаров ааттанна.
Хамаанданан түмүккэ бастакы миэстэни Үөһээ Бүлүү, иккиһи Мэҥэ Хаҥалас, үсүһү Уус Алдан ылла. Оттон Иустин Кулачиков дьиэ кэргэнэ олохтообут бирииһин Таатта улууһун гиирэ спордун федерациятын салайааччыта Иннокентий Бояров Константин Ивановка туттарда.
Өрөспүүбүлүкэтээҕи гиирэ спордун федерациятын президенэ Василий Курнев күрэхтэһии үрдүк таһымҥа ыытыллыбытын бэлиэтээтэ. Олохтоохторго махтанан туран, улуус баһылыгын солбуйааччытыгар Алгыс Стручковка, улуустааҕы физическэй култуура уонна спорт управлениетын начаалынньыгар Ариян Александровка, улуустааҕы гиирэ спордун федерассиятын бэрэссэдээтэлигэр Марина Пахомоваҕа өйдөбүнньүк бэлэхтэри уунна.
Күрэхтэһии түмүгүнэн хамаандалары көрдөххө, ордук өрүс уҥуордааҕы улуустар утумнаахтык дьарыктаналлар эбит. Хас ыйааһын ахсын хастыы да киһилээхтэр. Күрэхтэһиилэргэ улахан сүүмэрдээһини ааһан, састаапка киирэллэр. Оннук бэлэмнээх хамаанда көрдөрүүтэ да үрдүк буолара саарбаҕа суох.
Вячеслав АЛЕКСЕЕВ
