Саха АССР, РСФСР, ССРС үтүөлээх тренерэ Дмитрий Петрович Коркин тустуу киэҥ түһүлгэлэригэр уһуйбут бөҕөстөрө, күн бүгүнүгэр диэри араас көлүөнэ тустууктары ситимнээн, Саха сирин аан дойдуга тиийэ ааттатар дуулаҕа күүстээхтэри эрчийэр-чочуйар тренердэр элбэхтэр. Кинилэр ортолоругар көҥүл тустууга республика үс төгүллээх чемпиона, эдэрдэргэ Советскай Союз Сэбилэниилээх күүстэрин чемпиона, Саха Республикатын үтүөлээх тренерэ Прокопий Семенович Иванов Дьокуускай куорат тустууга аналлаах 3 № оҕо спортоскуолатыгар (дир. Соловьев Федот Архипович) таһаарыылаахтык үлэлиир. Өймөкөөн улууһун бочуоттаах олохтооҕо. Республика оҕолорго сүүмэрдэммит хамаандатын сүрүн тренерэ. Ситиһиилэр дьоһуннар: Россия, Европа, аан дойду чемпионнара, призердара бааллар.
Прокопий Семенович эдэр сылдьан киирэн-тахсан, элэҥнэтэн, хайдах тустарай да, тус олоҕор-дьаһаҕар, үлэтигэр-хамнаһыгар да оннук көнө сүрүннээх, судургу уонна быһаарыылаах. Ол да иһин үтүө түмүктэр ситиһиллэн эрдэхтэрэ.
Коркин чугас соратнига Константин Сергеевич Постников Өймөкөөҥҥө тиийэн тустуохтарын сөптөөх уон биэс уолу Чурапчытааҕы оскуола-интернакка аҕалбыта. Олортон, тустуу оскуолатын бүтэрэллэригэр Семен Попов, Егор Березкин уонна Прокопий Иванов маастар нуорматын толортообуттара. Прокопий Бөтүрүөбүс үөрэтэрин сөбүлээн, армияҕа сулууспалаан эргиллэн кэлэн, кочегардыы-кочегардыы салгыы эрчиллибитэ, тренерскэй үлэҕэ уһуйуллубута. Улуу тренери кытта алтыһыытын бэйэтин дьылҕатын табыллыбытынан, дьоллооҕунан ааҕынар. Биир эрэ тренердээхпин дэнэр. Ол – Коркин.
Улуу тренертэн ылбыта, сүспүтэ, күн бүгүн туһанара үгүс.
"Дмитрий Петрович аҕыйах саҥалаах, туолары эрэ этэрэ, ордук-хос тыллары биирдэ быктарбытын, оннук-маннык диэн саҥарбытын олох өйдөөбөппүн", - диэн Прокопий Семенович Иванов бэйэтин тренерин туһунан бу көрө олорор курдук кэпсиир. Хамаандаҕа киллэрэн, биллэр-көстөр тустуук уолаттары кытта үгүстүк эрчиллэр-бэлэмнэнэр түмсүүлэргэ, күрэхтэһиилэргэ бэйэтин кытта бииргэ илдьэ сырытыннартыыра. Мэнигинэн-тэнигинэн биллэр Прокопий аһары хамсаныталаан, дьарыллара баар суол. Бөтүрүөбүс гипнозтаах курдуга, аурата, ис кута олус күүстээҕэ. Хараҕынан тонолуппакка өтөрү көрөн, тугу сыыһаны оҥорбуккун эндэппэккэ билэрэ. Наһаалаабыттары кабинетыгар ыҥыран биир-бииргэ кэпсэтэрэ. Үчүгэйи оҥорбут буоллаххына, мичээрдээбитинэн кэлэрэ. Олустаан баппатахтары спортсаалаҕа киллэрбэт этэ. Ону дьэ "амтаһыйбыт", билбэхтээбит аҕай иитиллээччитэ Прокопий Иванов буоллаҕа. Ол да гыннар, ардыгар, дьээбэлэнэн, дэлби күллэртиирэ диир. Хайа да бэйэлээх баппат оҕону тутар кыахтаах, психолог, тренер, учуутал бастыҥын быһыытынан билиниллэрэ. Бэриллибит сорудаҕын толорон хайҕаннаххына, олус күндүтүк ылыныллара. Куруутун аттыларыгар баар буолара. Кыһалҕалаахха олус кыһаллара. Аһылыктарыгар талон ылан түҥэтэлиирэ. Биирдэ куораттааҕы олохторугар Прокопий аҕата Сэмэн, сүтэн хаалбытыгар, Дмитрий Петрович Прокопийга "аҕаҕын көрдөө, бул" диэн "пазик" автобус биэрбит. Доҕотторун кытта куорат моргтарынан, балыыһаларынан биир гына сүүрдэннэр, инсультаан уулуссаҕа охтубутун, булбуттар.
Дьарыктары психологическай хабааннаахтык ыытара. Тестовай хамсаныылары биэртэлиирэ. Хайдах оҥоруохтааххын ыйара-кэрдэрэ. Оҕо уратытын көрөн эрчийэрэ. Оҕолор үөмэхтэһэн, бары бииргэ эрчиллэ сырыттахтарына, таба көрөн кэлэн наадалаах сүбэлэри биэртэлиирэ, көрдөртүүрэ. Итэҕэстэргин көннөрөн биэрэрэ. Эйиэхэ чугуһаабатаҕына, тугу да саҥарбатаҕына, ол аата тугун эрэ итэҕэстэммит курдук сананаҕын. Ээл-дээл сыһыаннаһааччыларга чугаһыы сатаабата, кыһаллыбат курдук туттара. Оннук түбэлтэҕэ, син-биир түгэн булан, оҕону тутара. Кэтээн көрөн, хас биирдии тустуук оҕо быһыытынан-таһаатынан, хамсанар уратытынан, дьулуурунан, тустаах оҕоҕо барсар, сөп түбэһэр албастары үөрэтэрэ. Сатыыр, сөбүлээн туттар албаскын элбэхтик хатылаттарара. Прокопий "мельницаны", атахха киириилэригэр утарсааччын илиитин өрө анньан киириини баһылаабыта. Бухатыыр моһуоннаах сахаҕа бөдөҥ уол Юрий Андреевтыын албастары чочуйан иэмэхтэһэллэрэ. Аҥардас ити икки хамсаныылары үчүгэйдик чочуйбут буолан эҥкилэ суох оҥортуура элбэх улахан күрэхтэһиилэргэ туһалаабыттара. Атын сиртэн күрэхтэһэн кэллэххэ, хайдах кыайбыккын, эбэтэр хотторбуккун, кумааҕы, уруучука биэрэн, булгуччу суруйтарара. Оннук кэмҥэ кылаастан тахсан барара. Дьэ, онно саҕаланара, уолаттар бэйэ-бэйэлэриттэн "хайдах гынным этэй, ол киһи хайаата этэй" диэн хардарыта ыйыталаһа-ыйыталаһа, мөккүһэннэр, тиритии-хорутуу бөҕө буолара. Дириҥник ырытыһаллара. Көр, һоҕордук, сурук үлэтигэр тустуулара эмиэ "тиллэн", хараххар бу көстөн кэлэллэрэ. Тустуук оҕону толкуйдатара. Дириҥ ырыытыларга хоппут-хотторбут албастарын өйгө ордук хатанымтыа буолаллара диэн Прокопий Семенович букатын бу бээһээҥҥи курдук ахтар.
Прокопий Семенович Иванов быйылгы сыл түмүгүнэн физическэй культура уонна спорт эйгэтигэр учуутала, тренерэ Дмитрий Петрович Коркин аатынан Саха Республикатын государственнай бириэмийэтигэр түһэриллибитэ кэрэхсэбиллээх.
Бүгүҥҥү тирээн турар сорук - "Азия оҕолоругар" бэлэмнэнии. Спортсаалаҕа оҕо толору. Дьарык үгэнэ. Республика чемпиона Михаил Михайлович Каженкин, ветераннарга аан дойду икки төгүллээх чемпиона Иннокентий Семенович Кочкин, Россия чемпиона Николай Григорьевич Яковлев, хапсаҕай маастара Василий Васильевич Уйгуров эрчиллиини ыыталлар. Хайдах эрэ Чурапчытааҕы оскуола-интернаты санатар.
Дьокуускайдааҕы тустууга аналлаах 3 № оҕо спорт оскуолатын түмсүүлээх, таһаарыылаах, айымньылаах үлэлээх кэллэктиибэ тренердэр хосторугар ньиргиһэн олорон, күннээҕи үлэлэрин кэпсэтэллэр. Баһыйар үгүстэрэ Коркин иитиллээччилэрэ. Спорт оскуола дириэктэрэ, бу аҕыйах хонуктааҕыта ветераннарга аан дойду чемпионатыгар кыһыл көмүс мэтээли күлүмнэтэн аҕалбыт Федот Архипович Соловьев администрацияҕа субу аҕай мунньахха барда. Россия уонна Саха республикатын үтүөлээх тренердэрэ Россия чемпиона Валерий Петрович Керемясов, республика чемпиона Никита Николаевич Никифоров, Иван Иванович Соркомов, Москва куорат сэттэ төгүллээх чемпиона Василий Николаевич Алексеев, хапсаҕай маастара уерэх туйгуна Станислав Егорович Афанасьев, дириэктэри солбуйааччы Николай Петрович Иванов бааллар. Эркиҥҥэ Дмитрий Петрович Коркин Красноярскайга Ярыгин бастакы турнирыгар иитиллээччитигэр секунданныы олорон, санныгар соттордоох, мастарыскай формалаах, олус табыллан түспүт хаартыскатын улахан формакка бэчээттэтэн, портрет оҥорон ыйаан туруораллар. Коркин бу баардыы, сирэйэ-хараҕа мичээринэн сыдьаайбыт. Ол аата, Чурапчы бөҕөһө кыайар балаһыанньалаах эбит диэн, Бөтүрүөбүс бэйэтин бүгүҥҥү тренер-уолаттара сылыктыыллар.
Улуу тренер мэлдьитин аттыларыгар баарга, кыайыыга-хотууга алҕыырга дылы...
Баһылай ПОСЕЛЬСКАЙ
