Манчаары аатынан спорт национальнай көрүҥнэригэр киин “Модун” спорткомплексыгар пресс-конференция буолла. Россия уонна Саха Өрөспүүбүлүкэтин мас тардыһыыга сүрүн тренердэрэ Николай Константинов уонна Алексей Агапов иһитиннэриилэри оҥордулар.
Пресс-конференцияны Саха Өрөспүүбүлүкэтин спорка миниистирэ Леонид Спиридонов, Россия мас тардыһыытыгар Федерациятын вице-президенэ Геннадий Васильев салайан ыыттылар. Саха сирин сүүмэрдэммит хамаандата эр дьоҥҥо, дьахталларга, оҕолорго уонна ветераннарга 14 кыһыл көмүс, 12 үрүҥ көмүс уонна 15 боруонса мэтээллэри аҕалтаатылар. Кыайыылаахтар уонна призердар Махтал суруктарынан, грамоталарынан уонна харчынан сэртэпикээттэринэн наҕараадаланнылар. Ыйытыыларга хоруйдааһыннар буоллулар.
Россия чиэһин көмүскээбит саха мадьынылара эр дьоҥҥо Дмитрий Саввин 65 кг, Сергей Константинов 70 кг, Василий Захаров 75 кг, Егор Атласов 90 кг, Дмитрий Попов 105 кг; дьахталларга Наталья Черноградская 55 кг; уолаттарга Айаал Гуляев 60 кг, Айтал Винокуров +80 кг; ветераннарга Дмитрий Березкин 65 кг, Анатолий Гладков 75 кг, Ньургун Уваров 85 кг, Марина Федоренко 65 кг, Яна Захарова +65; абсолютнай чөмпүйүөн Евгений Попов кыһыл көмүс мэтээллэри ылаттаатылар.
Аан дойду чемпионатын сүрүн дьоруойдарын кытта кэпсэттибит.
Дмитрий Попов – мас тардыһыытыгар 105 кг аан дойду түөрт төгүллээх чөмпүйүөнүнэн буолары ситиспит, абсолютнай тардыһыы финалиһа, Уус-Алдан күүстээҕэ:
Дьэ, чемпионат тыына хайдаҕый?
Аан дойду чемпионатыгар күрэхтэһии тэрээһинэ олус үрдүк таһымнаах. Бишкек куоракка тиийиэхпититтэн аэропорка көрсөн, олорор сирбитин барытын быһааран, сэргэхтик буолан ааста.
Бэлэмнэнииҥ, настройун хайдах этэй?
Бастаан, Дьокуускайтан Парамоноваҕа көппүппүт. Москваҕа тиийэммит сүүрбэччэ хоммуппут. Мантан көтөн барарбытыгар уже настройкабыт саҕаламмыта. Биһигини ыарахан тыҥааһыннаах киирсиилэр күүтэллэрэ, ол иһин сөпкө бэлэмнэниэххэ наада этэ. Дьокуускайтан саҕалаан, “психологически”, “физически” сөп бэлэмнээх, бэйэбитин үчүгэй турукка киллэринэммит барбыппыт.
Туруоруммут сорукпун толору ситистим дии саныыгын дуо?
Быйылгы сыллааҕы сыалбын-сорукпун ситистим дии саныыбын. Уонна бу кэлэр нэдиэлэҕэ Федерация Кубога буолуохтаах. Онно хамаандабытынан ситиһиилээхтик кыттар сорук иннибитигэр турар.
Бэйэн ыйааһыҥҥын эрэллээхтик кыайдын, онтон абсолютнайга туох тиийбэтэ дии саныыгын?
Абсолютнайга ыарахан ыйааһыннаахтары кытта киирсэҕин. Ол биллэр бөҕө буоллаҕа дии. Аҕыйах биир-икки киилэ, биэс да киилэ биллээччи. Ыарахан ыйааһыннаахтары кытта киирсэргэр өссө биллэр.
Аан дойду түөрт төгүллээх чөмпүйүөнэ аат эйиэхэ тугу этэрий?
Мин оннук ааҕа, сыыппараны эккирэтэ сатаабаппын. Таҥараҕа махтанабын, миэхэ маннык кыаҕы биэрэригэр. Уонна оннук түөртэ кыайдым, аан дойдуга бастаатым, чулуубун диэн, ол-бу диэн санаммаппын. Судургутутан эттэххэ, мас тардыһыытын сүрэхпинэн-быарбынан сөбүлүүбүн, таптыыбын. Кыһалларым бэрт эбитэ дуу, ол иһин ситиһиилэр кэлэллэрэ буолуо дии саныыбын.
Иннигэр ханнык улахан түһүлгэлэр күүтэллэрий?
Эһиил республикабыт чемпионата баар. Манчаары оонньууларыгар путевка былдьаһыахпыт, Россия чемпионата буолуоҕа. Онтон Манчаарыбыт тигинээн тиийэн кэлиэ. Онтон, барыта сатаннаҕына, норуоттар икки ардыларынааҕы күрэхтэһиилэргэ кыттар былааннаахпын. Эһиилгини эһиилги сыл көрдөрүөҕэ.
Эн ыйааһыҥҥар омуктар бэлэмнэрэ хайдах эбитий?
Омуктар сыл аайы эбиллэн, сайдан иһэллэр. Тэҥ таһымҥа тахсан иһэбит. Дьарыктанар буоланнар техника, тактика өттүнэн хамсааһын баара биллэр. Мин ыйааһыммар куруутун күрэхтэһэр, дьарыгырар, анаа-минээн, идэтийэн туран мас тардыһыынан эрэ сылдьар спортсменнар, суоттаан көрдөххө, биэс-алта киһи баар. Олор сыл аайы күрэхтэһэллэр. Сыл аайы биһигини кытта бэрт былдьаһаллар.
Көрүҥүнэн, былчыҥынан таһыччы көстүүлээх, эйиигин кытта куруутун киирсэр Киргизия бухатыырын туһунан тугу этиэххин сөбүй. Атайбек уулу Келдибек диэн Кыргызстан бухатыыра, биир эмиэ киэн туттар уоллара. Киниэхэ махтаныам этэ итинник күүстээх уол баарыгар, мас тардыһыытыгар тиийэн кэлбитигэр, мас тардыһыыны пропагандалыырыгар уонна киһи быһыытынан сүрдээх көрсүө, сэмэй уол.
Арааһа, доҕордоһон да эрдэххит буолуо.
Кэлиҥҥи сылларга, быйылгыттан саҕалаан диэххэ сөп, син дөрүн-дөрүн билсэбит. Хайдаххыный, хаһан кэлэҕиний диэбит курдук, чиэһинэ киирсиэхпит, ким күүстээх ол кыайдын диэн суруйсааччыбыт.
Баҕа санааларыҥ?
Баҕа санаа, дьиҥинэн, муҥура суох. Саҥа сыл биһиги Сахабыт сиригэр элбэх кыайыыны бэлэхтээтин, былааннаммыт күрэхтэһиилэрбит буола турдуннар. Эһиилги сыллааҕы саамай кэтэспит күрэхтэһиибит Манчаары оонньуулара этэҥҥэ аастыннар диэн баҕа санаалаахпын.
Евгений Попов – абсолютный чемпион мира 2024 года по мас-рестлингу из Олекминска:
Твои ощущения, впечатления от чемпионата мира?
Соревнования прошли на высоком уровне. Кыргызстан нас, всю сборную России, очень дружелюбно встретил. Сборная России подготовилась очень хорошо. Некоторые чуть-чуть упустили, как и я тоже. Соперничество очень высокое, на высоком уровне. Все страны очень хорошо подготовились.
Какие страны можете отметить?
На данный момент, это Кыргызстан и Монголия может быть.
Как прошли схватки, как вышли на “золото”?
В абсолютной категории у меня был самый титулованный соперник Дима Попов и Иван Галкин тоже не менее титулованный спортсмен. Очень сложные были схватки. Настроился очень хорошо на абсолютку, так как “серебро” уже была на своем весе. Хорошо настроился и показал достойные схватки. На финале вышел с Димой Поповым. Два Поповых это очень редкость. Так что будем работать дальше, чтоб вернуть “золото” России в весовой категории свыше 125 кг.
Былыргы өбүгэлэрбититтэн тиийэн кэлбит саха онньуутун дьоһун-мааны көрүҥэ мас тардыһыыта аныгы XXI үйэҕэ сайдар кэскилэ киэҥ, улахан.
Баһылай Посельскай
