Владимирскай уобалас Суздаль куоратыгар ыам ыйыгар буолан ааспыт пауэрлифтиҥҥэ Россия ыччаттарга чемпионатыгар Үөһээ-Бүлүүттэн 22 саастаах Богдан Прокопьев саамай ыарахан 120 кг үөһээ ыйааһыннаахтарга чөмпүйүөннээбитин таһынан Россия ыччаттарын рекордун олохтоото! 343 кг штанганы “приседаниелаан” олорон турда! Саха бухатыыр уола ити ситиһиитинэн аан дойду чемпионатыгар кыттар путевканы ылла. Үс көрүҥ түмүгүнэн 855 кг көрдөрүүлэннэ: “становой тягаҕа” 307,5 кг штанганы тобугар диэри өрө тарта, “жимҥэ” сытан эрэ 205 кг штанганы өрө аста. 2019 с. Богдан Прокопьев Европа ыччаттарыгар чөмпүйүөннээбитэ.
Аныгы ыччаттар төрөппүттэриттэн чорбойо улааталлар.
Модьу-таҕа көрүҥнээх Богдан оҕо эрдэҕиттэн гиирэ спордунан, мас тардыһыытынан, тимиринэн дьарыктанар. Өрөспүүбүлүкэ оҕолоругар миэстэлэспитэ. Төрүттэригэр 100 кг ыйааһыннаах дьон бааллар. Аҕата Прокопьев Василий Васильевич тустуунан уонна мас тардыһыытынан дьарыктанара, Манчаарыга миэстэлэһэ сылдьыбыта. Онон күүс-уох өттүнэн утумнааһын баар. Архангельскай күүстээх киһитигэр, ыччаттарга Россия сүрүн тренерэ Антон Викторович Солодовка эрчиллэр. Онлайн нөҥүө билсибиттэр. Күрэхтэһии кэмигэр билсиһиилэрин чиҥэппиттэр. 170 кг ыйааһыннаах нуучча бухатыыра Россияҕа бастыыр-миэстэлэһэр саха күүстээх уолун бэлиэтии көрбүт. Техникаларын чочуйаннар, Солодов көмөтүнэн Богдан Прокопьев Россияны уонна былырыын Европа ыччаттарын кыайталаата. Богдан сүрүн утарсааччыларын ааҕа билэттиир. Эдэр дьон быһыытынан, үгүстэр саастара кэлэн уларыйан, саҥа ааттар кэлэн иһэллэр. Хас бардахтарын-кэллэхтэрин аайы мэтээллэрэ эбиллэр. Улахан күрэхтэһиилэр иннинээҕи эрчиллэр-бэлэмнэнэр сбордарга көрсөннөр тренеринээн бииргэ үлэлииллэр, күрэхтэһиилэргэ бараллар-кэлэллэр. Көннөрү дьарыктарга интернет ситиминэн сибээстэһэллэр. Тиһигин быспакка кэлэр видео-сорудахтары, былааннары, графиктары толорор мөккүөрүгэр сылдьар.
Орто кылаастарга 65 кг ыйааһыннаах уол 2014 сыллаахха Үөһээ-Бүлүү техникумун бүтэрбитэ, онтон 2020 с. АГАТУ лесничество үөрэҕэр кэтэхтэн үөрэнэ киирбитэ. Ити былаһын тухары “Модун” спорткомплекска анаан-минээн тимиринэн күн бүгүнүгэр диэри утумнаахтык дьарыктанар. Былчыҥнарын хачайдааһынынан үлэлиир буолан аппетита үчүгэй. Үүнэр-сайдар эт-сиин иҥэмтэлээх аһылыкка наадыйар, инньэ гынан, көннөрү уолаттартан икки-үс бүк элбэҕи аһыыр. Эт аһылыгы ордорор. Оннооҕор тренерэ сөҕөр. Билигин 130 кг үктүүр ыйааһыннаах буола баараҕадыйда. Салгыы сыыйа эбиллэр чинчилээх. Ыйааһынын баардыылаабат, ыарырҕаппат. Чэпчэкитик, кыахтаахтык сананар. Соҕуруу омук дойдуларыгар сылдьыталаан, “бөдөҥ дьону кытта алтыһан, үөрэнэн да хааллым уонна күүс эбиллэрэ биллэр” диир. Россияҕа, Европаҕа сүрүн утарсааччылара кинитээҕэр өссө улахан ыйааһыннаахтар, 150-180 кг үктүүллэр. Ыйааһынын төһөнөн улахан да, оччонон күүстээххин. Онон Богдан ыйааһынын салгыы үрдэтэр сыаллаах-соруктаах.
Суздьальга буолбут Россия чемпионатыгар итиитэ бэрт буолан разминка кэмигэр “восстановись” буолбакка, “присед”, “жим”, “тяга” оҥортууругар аҕылааһына ааһан биэрбэтэх. Олорон турууга былааннаммыт 350 кг ылыахтааҕа кыаллыбатах. Ол да буоллар, сөбүлүүр көрүҥэр “приседка” иллэрээ сыл бэйэтэ олохтообут рекордун аҕыс киилэнэн тупсарбыт. Онтукатын бу күһүн Исландияҕа буолар аан дойду ыччаттарын чемпионатыгар ситиһэр санаалаах. Бу сылынан ыччат сааһа бүтэр, онон эппиэтинэс баарын өйдүүр. Европа киэҥ буолан ким-туох бэлэмнээх кэлэллэрэ биллибэт. Бастакы нүөмэр буоларынан, Богдаҥҥа сыалланаллара чуолкай. Аан дойдуга күүстээх американец баар, ол уолу кытта көрсүөхтээхтэр, киирсиэхтээхтэр. Ыччаттарга аан дойду чемпионатыгар бастакы уонна бүтэһик кыттыыта. Пандемия мэһэйдээн аан дойду чемпионата чугастааҕы сылларга ыытылла илик. Онон эппиэтинэс улахан. Американец көрдөрүүтэ үрдүк, үс көрүҥ түмүгүнэн 900 кг тахсаны ылан турар. Кытаанах киирсии күүтүллэр. Допинг хонтуруол эҥин, араас процедура элбэх. Сыыйыллааччылар да баар буолааччылар.
Интернет сайтынан ким-хайдах туруктааҕын билэ-көрө олороллор. Барыллаан ааҕыынан, ким-хаһыс буолара биллэр диэххэ сөп. Кэтэхтэн киирсэллэр, настройкаланаллар. Дьарыктарыгар элбэҕи ыла сатааннар, эккирэтиһэллэр, куоһарсаллар. Болҕомтону үс көрүҥҥэ үһүөннэригэр уураллар. Тренерэ ыытар былаанынан хайдах дьарыктаммытын видеоҕа устан ыытар, ону көрөн Антон Викторович “сискин көннөр, илиигин, санныгын маннык тут”- диэн техникатын көннөрөн биэрэр, сүбэ-ама биэрэр.
Богдан киэҥ сиринэн тэлэһийэр буолан, билиитэ-көрүүтэ да киэҥ, сайаҕас, кэпсэтинньэҥ майгылаах, кудуххайдык санаа үллэстэр. “Модуҥҥа” эрчиллэр уолаттар харахтарын далыгар үүнэн-сириэдийэн тахсыбыт буолан үксүлэрин билэттиир. Нэдиэлэҕэ үстэ-түөртэ дьарыктанар. Күүрбүт былчыҥнарын сымнатан үс-түөрт чаас бааньыкка паарданар. Улахан күрэхтэһиилэр кэнниттэн дьарык саҥаттан саҕаланар. Этин-сиинин чөлүгэр түһэрэр. “Разгрузочнай” диэн балтараа-икки ый устата иккилии-үстүү чаастаах, “восстановительнай” дьарыктары оҥорор. Чэпчэки ыйааһыннары көтөҕүөлүүр, тардыалыыр. Былчыҥнарын, сүһүөхтэрин ууннаҥнатар. Ол кэнниттэн, от уонна атырдьах ыйдарыгар ыарахан ыйааһыннары көтөҕүүлэрдээх күүстээх дьарык кэмэ кэлэр. Онтон, ый курдук тохтуу түһэн баран, дьэ, аан дойду түһүлгэтигэр киирсэ барар. Бэлэмнэнии графига толору оҥоһуллан, тутуһуллар. Хас биирдии дьарык, ис-иһигэр киирдэххэ, тустаах спортсментан үгүс бириэмэни, сыраны-сылбаны, күүһү-уоҕу эрэйэр күүстээх үлэ.
Спортсменнар үксүлэрэ эчэйиилээх буолааччылар. Олору аһарынар араас методикалары тутталлар. Сыыһа хамсаныыттан, хамсаныы техникатын сыыһа оҥорууттан, эти-хааны, былчыҥы ситэ сылыппакка эрчиллииттэн эчэйиини ылаллар. Маннык түгэҥҥэ “лечебнай физкультура ньымаларын туһанабын” диир Богдан. Дьарык кэннитээн хайаан даҕаны былчыҥнары, сүһүөхтэри ууннарар, тэнитэр илии-атах, сис хамсаныыларын оҥорор. Сырыы аайы оҥорор буолан имигэһэ сүрдээх. Син бары улахан спорт спортсменнарын курдук, кэмиттэн кэмигэр, улахан күрэхтэһиилэр иннилэринэ быраастар бэрэбиэркэлэрин ааһар.
Күүс-күдэх киһи аайы бэриллибэт. Айылҕа хатаҕалаабыт дьонноруттан биирдэстэрэ, эдэр, эрчимнээх ыччаппыт Богдан Прокопьев кэскилэ иннигэр. Сыал-сорук дьэҥкэ – ыччаттарга эрэ буолбакка, улахан дьоҥҥо эмиэ аан дойдуга ситиһиилээхтик кыттыы. Дьэ, оччоҕо, аан дойду күүстээх дьоно Саха сиригэр баалларын чаҕылхай көстүүтэ ол буолуо этэ. Эдэр бухатыыр уолбут ыра санаата туоларыгар бары кыһаллыах кэриҥнээхпит. Богдан Прокопьев улахан дьоҥҥо Россияҕа үс иһигэр киирэр.
Түгэнинэн туһанан биири бэлиэтиэхпин баҕарабын. Улахан күрэхтэһиилэргэ кэлэригэр-барарыгар төрөөбүт-үөскээбит Үөһээ-Бүлүүтэ көмөлөһөр. Дьиҥинэн, Сахатын сирин соргулаахтык ааттата сылдьар, инникитин, табылыннаҕына, улахан спорка өссө дорҕоонноохтук ааттатыахтаах бухатыыр ыччаппытын өрөспүүбүлүкэбит салалтата, улахан тэрилтэлэр таба өйдөөннөр, патриотическай өйдөрүн-санааларын уһугуннараннар, үгүөрүтүк хамнастаан үбүлүлүүллэрэ буоллар, саныырга астык буолуо этэ.
Бары да киэн туттуо этибит!
Баһылай Посельскай
