Саха Өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх тренерэ, Тулагы уонна Чурапчы улууһун Чыаппаратын нэһилиэктэрин ытык олохтооҕо, көҥүл тустууга Россия чөмпүйүөнэ, ССРС уонна Саха Өрөспүүбүлүкэтин спордун маастара Валерий Петрович Керемясов 65 сылыгар аналлаах үбүлүөйдээх дьаһаллар чэрчилэринэн “Керемясовскай ааҕыылар” 1-кы конференцията үрдүк тэрээһиннээхтик ыытылынна. Мэрийэ мунньахтыыр саалатыгар тустуунан дьарыктанар элбэх оҕолор, тренердэр ыҥырыллан кэлбиттэрэ ураты көстүүнэн буолла. Валерий Петрович кэргэнэ Татьяна Витальевна, бииргэ төрөөбүт балтылара Лена, Сааскылаана Петровналар сылдьан болҕойон иһиттилэр. В.П. Керемясов аатынан 3 № тустууга аналлаах оҕо спорт оскуолатын дириэктэрэ Василий Уйгуров конференцияны киирии тылынан аста.
Конференция кыттыылаахтарын Ил Түмэн олохтоох бэйэни салайыныыга Сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Владимир Прокопьев, Дьокуускай куорат Думатын Бэрэссэдээтэлин 1-кы солбуйааччы Евдокия Евсикова, “Онлайн” ситиминэн аан дойду боруонса призера, аан дойду Кубогын кыайыылааҕа, Европа түөрт төгүллээх призера Владислав Андреев, Белоруссия сүүмэрдэммит хамаандатын тренерэ Валентин Мурзенков, Ньурбаттан тренер Иван Бурнашов эҕэрдэлээтилэр. Тустууктары иитиигэ айымньылаах үлэлээх тренердэргэ, спортоскуолалар салайааччыларыгар Махтал суруктар, Бочуотунай грамоталар туттарылыннылар.
Куорат спорка Управлениетын начальнига Эдуард Васильевич Ефимов куорат тоҕус спортивнай оскуолаларыгар тыһыынчаттан тахса оҕолор тустуунан эрчиллэллэрин; сүрүн болҕомто спордунан дьарыктанар оҕолор күүстээх санаалаах, туруоруммут сыалларын толорорго дьулуһар үчүгэй дьон киһи, ситиһиилээх үлэһит быһыытынан иитиллэн тахсалларыгар уурулларын; бу сайын буолан ааспыт “Азия оҕолорун” оонньууларыгар куорат оҕолоро 53 мэтээли, ол иһигэр Дьокуускай куорат иитиллээччитэ кыһыл көмүс мэтээли аҕалбытын, сылы үчүгэйдик түмүктээн эрэллэрин бэлиэтээтэ. Сэтинньи 30 күнүгэр “Кыайыы 50 сыла” Спорт дыбарыаһыгар В.П. Керемясов кэриэһигэр анаммыт көҥүл тустууга куорат чемпионата ыытылларын санатта, көхтөөхтүк кэлэн көрөргө ыҥырда.
В.П. Керемясов бөҕөс быһыытынан уонна тренердээбит айар үлэтин туһунан киэҥ ырытыылардаах, дириҥ ис хоһоонноох дакылааттары спортоскуолалар дириэктэрдэрэ, тренердэр, тустуунан дьарыктанар оҕо спортоскуолаларын иитиллээччилэрэ оҥордулар. Үөлээннээхтэрэ, доҕотторо Николай Иванович Кульбертинов, Николай Николаевич Константинов, Гаврил Петрович Стручков, чугас аймахтара Валерий Васильевич Лыткин, Петр Дмитриевич Ефимов, Александра Ивановна Захарова ахтыы тыллары эттилэр, махталларын биллэрдилэр.
Өрөспүүбүлүкэ спорка албан аатын музейын дириэктэрэ Михаил Друзьянов В.П. Керемясов аатын сүгэр 3 № спортоскуолаҕа Валерий Петрович бюст-памятнигын туруорарга сиэрдээх этии киллэрдэ.
Аан-бастаан тэриллэн ыытыллыбыт “Керемясовскай ааҕыыларга” уон тустуук оҕолор дакылааттаабыттара сонуннук көһүннэ. Норуоттар икки ардыларынааҕы кылаастаах спорт маастара, аан дойду Кубогын призера, Атлантатааҕы Олимпийскай оонньуулар кыттыылааҕа, педагогическай наука кандидата Владимир Гаврильевич Торговкин конференция үлэтин модератордаан, салайан ыытта. Дакылааттаабыт оҕолорун кытта тренердэрэ тэҥҥэ долгуйан олорон иһиттилэр.
Марха VIII кылааһыгар үөрэнэр Вася Захаров “В.П. Керемясов оскуолатааҕы сыллара” (тренерэ Петр Петрович Черкашин), V кыл. үөрэнэр Витя Акимов “Тустуу оҕолорго суолтата” (сал. Наталья Альбертовна Акимова), Саха полит-лицей VI кылааһыттан Вадим Петров “Тренер В.П. Керемясов дьарыктыыр ньымалара” (тр. Вячеслав Александрович Кривошапкин), 33 № орто оскуола VI кылааһыттан Эрсан Афонскай “В.П. Керемясов тренердиир үлэтэ” (тр. Виктория Семеновна Барашкова), Покровскай куорат VII кыл. үөрэнээччитэ Петя Ефимов “Тустууктар династиялара” уо.д.а., барыта 10 тустуук оҕолор, оскуолалар дириэктэрдэрэ, тренердэр Мархаттан М.Н., Стручкова, Тулагыттан С.Е. Афанасьев, И.С. Иванова сопртоскуолаларын үлэлэрин уонна тустуу араас тиэмэлэрин сиһилии арыйдылар.
Д.П. Коркин иитиллээччитэ, ССРС спордун маастара, физико-математическай наука кандидата, Дьокуускай куорат тустууга федерациятын вице-президенэ, конференцияны көҕүлээн тэрийсибит Дмитрий Афанасьевич Егоров: “Конференцияҕа сэттэ-аҕыс оскуолалар оҕолоро кэлэн кыттыбыттара кэрэхсэбиллээх. В.П. Керемясовка анаммыт конференция Валерий Петрович “Оҕо сааһын”, “Оскуолатааҕы сылларын”, “Студеннаабыт кэмин”, “Спорка ситиһиилэрин”, “Тренерскэй үлэтин” хайысхаларынан үллэриллэн ыытылынна. Кыттыыны ылбыт оскуолаларга, тренердэргэ махталбытын биллэрэбит. Сыллата ыытар туһунан этиилэр киирдилэр. Эһии научнай-практическай конференция оҥоруохпут. Валерий Керемясов Чурапчытааҕы оскуола-интэринээккэ саамай уһуннук, бастакы кылаастан үөрэммитэ. Д.П. Коркиҥҥа 3-4 кылаастан тустуунан дьарыктаммыта. Наһаа бэрээдэктээх, бары боппуруостарга дириҥ өйдөбүллээх, ырааҕы көрөр буолан Дмитрий Петровичка наһаа сөп түбэһэрэ. Тренерин сүбэтин этинэн-хаанынан толору ылынара. Бары предметтэргэ үчүгэйдик үөрэнэрэ, инники кэккэҕэ сылдьара. “5” сыананы ылаарыбыт куоталаһар буоларбыт. Үрдүкү кылаастарга математикабыт учуутала Екатерина Семеновна Лукина биһиэхэ, биэс-алта оҕолорго дьоҕурдаах оҕолорго факультатив ыытара. Оскуоланы 1977 сыллаахха бүтэрэрбитигэр биһи кылаастан Валера Керемясов уонна Алексей Стручков маастары толорбуттара. Оҕолорго ити улахан ситиһии этэ. Сэттиэ буолан университекка үөрэххэ тута киирбиппит, Валера биолого-географическай факультекка, мин физматка. Салгыы тустуунан Николай Егорович Степановка дьарыктаммыппыт. Сайынынспортивнай лааҕырга илии үлэтигэр, иҥэмтэлээх эт-үүт аһылыкка университет уолаттара эбиллэн, сайдан аҕай кэлэрбит. Биолог быһыытынан идэтэ эрдэттэн быланнаммыт тренердиир үлэтигэр элбэҕи биэрбитэ, көмөлөспүтэ. Тустуук быһыытынан чаҕылхай стиллээҕэ, ураты буочардааҕа. Атахха түргэнник киириини, хоннохтон ылан “өттүгү“ уҥа-хаҥас оҥорору үчүгэйдик баһылаабыта. Тустууга айылҕаттан айдарыылаах В.П. Керемясов аатынан тустуу спортоскуола сайдарыгар кыһамньыбытын уура туруорхпут”.
В.П. Керемясов хаан-уруу аймаҕа, убайа, Алаҕар нэһилиэгин ытык олохтооҕо, РФ үөрэҕин туйгуна, Саха Өрөспүүбүлүкэтин физическэй культураҕа уонна спорка туйгуна, 40 сыл физкультура учууталынан үлэлээбит Петр Дмитриевич Ефимов: “Бииргэ төрөөбүт эдьиийим уола. Эр дьон эйгэтигэр улааппыта. Кыра оҕо эрдэҕиттэн дуоспуруннаах, холку, киһи тылын өйдөөн истэр, толоругас. Тустуук буолуон олус баҕарара, Д.П. Коркины кумир оҥосторо, кини курдук буолуон баҕарара. Тустуу туһунан дуоһуйа кэпсиирэ. Тренер буоларга дьулуһара. Билиэн-көрүөн, саҥаны киллэриэн баҕалааҕа. Оскуола-интэринээккэ уһуннук үлэлээбит буоламмын, тустууктар тустарынан кэпсиирбин, сүбэлиирбин сэҥээрэн истэрэ. Орто-Халыматтан кэлбит Женя Слепцов диэн оҕо туран эрэ 85 см үрдүгү ыстанара, 140 см планканы таарыйбакка ыстанара. Миэстэтиттэн 3 м 10 см ойоро. Ол оҕо кэлин саамай ыарахан ыйааһыннаахтарга сумоҕа аан дойдуны кыайбыта, улууһугар баһылыгынан үлэлээбитэ, билигин Ил Түмэн депутата. Итинник “тестовай” упражнениелар айылҕаттан дьоҕурдаах оҕолору буларга табыгастаахтарын туһунан сүрдээҕин ылына истэрэ. Тустуу “тестарын” толкуйдуура. Психолог наадатын эмиэ быһааран кэпсиирим. Тустууктары дьарыктыырга усулуобуйа суох диирэ, ол иһин биирдэ ДьПУ-1 кэннигэр турар быраҕыллыбыт кочегарка баар диэбиппин сэҥээрэн, куорат баһылыга Илья Михальчугу кытта кэпсэтэн, спортсаала оҥоһуллубута”.
Спорт оскуола дириэктэрэ, тустуу маастара Василий Васильевич Уйгуров 1-кы конференция сүрүн сыала-соруга Улуу тренер Д.П. Коркин иитиллээччитэ, ССРС маастара, үтүөлээх тренер В.П. Керемясов дьоһун аатын үйэтитиигэ; тустуунан дьарыктанар оҕолору наукаҕа чугаһатан, дьон иннигэр тыл этэн, санааларын арыйа үөрэнэллэригэр, сайдалларыгар туһуламмытын, тренердэргэ уонна оҕолорго эрдэ сорудах бэриллибитин эппиэтинэстээхтик ылынан, олус кыһаллан дакылааттаабыттарын, научнай-практическай конференция сыллата ыытыллыахтааҕын, дакылааттар, этиилэр сүнньүлэринэн үөрэтэр-иитэр үлэҕэ туһуламмыт хомуурунньук пособие тахсыахтааҕын, салгыы үлэлээһин хайысхаларыгар, оҕо спортоскуолаларыгар баар итэҕэстэри туоратар дьаһаллар ылыллыахтаахтарын тустарынан санаатын кытта үллэһиннэ.
В.П. Керемясовка анаммыт “Керемясовскай ааҕыыларга” көхтөөхтүк кыттан дакылаат оҥорбут эдэр тустууктарга сертификаттар, кинигэлэр туттарылыннылар. 1-кы конференция үлэтин түмүгүнэн РЕЗОЛЮЦИЯ ылылынна.
Аатырбыт бөҕөс, үтүөлээх тренер дьоһун аата үөлээннээхтэринэн, үүнэр көлүөнэ тустууктарынан салҕанар.
Баһылай Посельскай
