Борис Федорович ыраах өбүгэлэрбититтэн тиийэн-тиксэн кэлбит мас тардыһыытын аныгы үйэ үрдүк таһымыгар таһаарбыт үтүөлээх тренер Федор Матвеевич Дегтярев туһунан ахтыытыгар “ситиһии төрдө – тренергэ” диэн үрдүктүк сыаналыыр. Уот-харахха этии!
Номоххо киирбит тренер
Спорт сайдыыта айар дьоҕурдаах биирдиилээн дьонтон быһаччы тутулуктаах. Уус-Алдан Кэптэнититтэн төрүттээх-уустаах Федор Матвеевич Дегтярев эрчийэр уолаттара 1990–ус сс. саҕалаан 2008 с. бу орто дойдуттан ыарахан ыарыыттан Орто дойдуттан барыар диэри дьарыктаабыт уолаттара мас тардыһыытыгар сүҥкэн ситиһиилэммиттэрэ. Оччотооҕу кэмҥэ тэҥнээхтэрэ суох Евгений Сивцев, Анатолий Баишев, Оокко Бухатыыр, Николай Колодко, Александр Кузнецов, Николай Дьяконов, Иван Белолюбскай уо.д.а. дэгиттэр, аатырбыт мас тардыһааччылар Федор Матвеевич илиитин иһинэн ааспыттара, буспуттара-хаппыттара. Горнайга Иван Горохов, Тааттаҕа Роман Романов, Мэҥэ-Хаҥаласка Василий Прибылых, Семен Кычкин, Чурапчыга Павел Лыткин, Дьокуускайга Иван Копырин, университиэккэ Александр Захаров, Егор Кудрин тренердэрэ уһуйбут идэтин салҕыыллар.
Талааннаах тренер мас тардыһыытыгар дьарыктанар ньымалары тобулбута, ураты суолу-ииһи хаалларбыта. Аан дойдуга тиийэ киэҥ билиниини ылбыт былыргы өбүгэлэрбит оонньуулара бүгүн Олимпиадаҕа тиийэр сыаллаах-соруктаах.
Сэтинньи 24 күнүгэр “Модун” спорткомплекска буолан ааспыт мас тардыһыытыгар Саха Өрөспүүбүлүкэтин абсолютнай чемпионата Саха Өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх тренерэ Ф.М. Дегтярев төрөөбүтэ 60 сыла туолар кэриэһигэр уонна Саха АССР төрүттэммитэ 100 сылыгар, итиэннэ, “Сахаада-спорт” төрүттэммитэ 30 сылыгар Чемпионат үөрүүлээхтик аһыллыытыгар, спорт миниистирин солбуйааччы Гаврил Мохначевскай, “Сахаада-спорт” президенэ Александр Ким-кимэн, “Манчаары” аатынан спорт национальнай көрүҥнэргэ Киинин дириэктэрэ Геннадий Васильев абсолютнай чемпионат кыттыылаахтарыгар, көрөөччүлэргэ эҕэрдэлэрин тиэртилэр. Федор Дегтярев кэргэнэ Августа Дегтярева, бииргэ төрөөбүт балта Марианна Иванова тэрийээччилэргэ махтаннылар уонна саҥа бэчээттэн тахсыбыт “Мас тардыһыытын номоххо киирбит тренерэ Ф.М. Дегтярев” кинигэни үгүс доҕотторугар, иитиллээччилэригэр, ол иһигэр, мас тардыһыытын чаҕылхайдык сырдатан дьоҥҥо-норуокка тиэрпит суруналыыс Илья Скрябиҥҥа, бэлэх ууннулар.
Абсолютнайдар - аан дойду чөмпүйүөннэрэ
Быйыл бэс ыйыгар Дьокуускайга “Триумф” спорткомплекска буолан ааспыт мас тардыһыытыгар аан дойду IV чемпионатыгар Амматтан Татьяна Баишева саамай ыарахан ыйааһыннаахтарга уонна Уус-Алдантан Семен Ануфриев бэйэтин ыйааһыныгар кыһыл көмүс мэтээллэри ылаттааннар биир дойдулаахтарын улаханнык үөрдүбүттэрэ. Бу да сырыыга иккиэн туйгун туруктарыгар сылдьалларын көрдөрдүлэр.
Албан аатырбыт мадьыны Анатолий Баишев 19 саастаах кыыһа Татьяна Баишева утарсааччыларын Наталия Старкованы (Мэҥэ-Хаҥалас) уонна Лия Плотникованы (ХИФУ) уһуннук тутуһуннартаабата, холкутук ылаттаата. Лия Плотникова (ХИФУ) иккис, Наталия Старкова үһүс бириистээх миэстэлэннилэр.
75 кг диэри 13 эр дьон күөн көрсүһүүлэригэр “Мохсоҕол” кулууптан кыттар Семен Ануфриев Владимир Мохначевскайы (университет) 2:1, Анатолий Гладкову (Нам) 2:0, Михаил Лазаревы (“Модун”) уонна финалга Константин Жиркову (университет) 2:1 хотуталаан Федор Дегтярев кэриэһигэр ыытыллар абсолютнай чемпионат икки төгүллээх кыайыылааҕынан буолары ситистэ. Михаил Лазарев (“Модун”) үһүс буолла.
Ыарахан ыйааһыннаахтарга эчэйии кэнниттэн сыл кэриҥэ тохтоон баран помоска саҥа тахсыбыт Томпо бухатыыра Сергей Фролкин Егор Баишевы 2:0, Өлүөхүмэ күүстээх ыччатын 2:0, финалга Валентин Гороховы (Томпо) 2:0 баһыйталаан абсолютнай чөмпүйүөн аатын төрдүс төгүлүн ылла. Евгений Попов үһүскэ тигистэ.
Сергей Фролкин – ыйытыыларбытыгар хоруйдаата:
Бастатан туран, Финляндияҕа сиспин эчэтэммин күрэхтэспэккэ сылдьыбытым, ону Бээрийэ эмчитэ Гурий Гурьевич Турантаев биир нэдиэлэ дьиэтигэр сытыаран, сахалыы эт, собо миинэ, ис астарынан аһатан, сахалыы эмтээн үтүөрдүбүтүн иһин махталбын тиэрдэбин. Объемҥа тимиринэнэ күүскэ эрчилинним, маска дьарыктамматах буоламмын чувство суоҕа биллэр. Егор Баишевтыын киирсиибин помоска бастакы тахсыым буолан, ордук ыарырҕаттым. Кини алларанан күүскэ тардар. Кэнники аһылламмын үчүгэйдик тардыстым. Трененерим Николай Эллэевич Константинов.
Федор Матвеевич иитиллээччилэрэ элбэх сиргэ үлэлииллэр, улаханнык ытыктыыр тренерим. Күрэхтэһиитигэр көтүппэккэ сылдьабын. Алтыс төгүлүн бастаатым. Сэтинньи 26 күнүгэр ийэм төрөөбүт күнэ, онон бу кыайыыбын Томпоҕо Саһыл дэриэбинэтигэр олорор ийэбэр бэлэх курдук аныыбын.
Уолаттарга туһаайаммын этиэм этэ, мас тардыһыытыгар бэриниилээх буолуохха диэн этиэм этэ. Эчэйии да ыллахха эмтэнэн, күрэхтэһэр санааны ыһыктымыахха диэн. Сотору отуппун туолабын. Анатолий Баишевы көрүҥ, легенда! Кини холобурун батыстахха өссө да өр киирисэххэ сөп. Кини курдук кытаанах доруобуйалаах, күүстээх санаалаах буола сатыыбыт. Кини курдук напордаах, характердаах, туохтан даҕаны куттаммат, сатаан настройкаланар.
Билигин Хаандыгаҕа “Алроса” культура киинин спорка солбуйар дириэктэринэн үлэлиибин.
Бастакы уонна иккис миэстэлэри ылбыттар ахсынньы ортотун эргин Чечня Республикатыгар Владикавказка буолар Россия абсолютнай чемпионатыгар кыттыыны ыла барыахтара.
Ситиһиилэри баҕарабыт!
Баһылай Посельскай
