Турнир үөрүүлээхтик аһыллыытын түгэнигэр күрэхтэһии кыттыылаахтарын Саха Өрөспүүбүлүкэтин физическэй культураҕа уонна спорка миниистирин солбуйааччы Гаврил Мохначевскай, Таатта улууһун баһылыга Михаил Соров, Таатта улууһун спорка кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ ьургун Сабарайкин, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Манчаары аатынан спорт национальнай көрүҥнэригэр Киин дириэктэрин солбуйааччы Иван Борисов, Саха Өрөспүүбүлүкэтин физическэй культураҕа уонна спорка атах оонньуутугар Федерация толорооччу дириэктэрэ, турнир сүрүн судьуйата Максим Оегостуров эҕэрдэлээтилэр.
Чуолаан, Таатта улууһун баһылыга Михаил Соров маннык эттэ: “Биһи улуустан бастакы спорт маастара Гаврил Гаврильевич Григорьев кэриэһигэр турниры 25-с төгүлүн ыыттыбыт. Дьыл – хонук. Бастакы турнир ыытылларыгар тэрийээччилэр быһыытынан баар этибит. Турнир түмүктэрин куруутун кэтэһэбит, талааннар, саҥа ааттар тахса тураллара үөрдэр. Бириистэр үчүгэй буолааччылар. Таатта, Томпо улуустарынан табаарадырынан хааччыйар “Аллан” маҕаһыын салайааччыта, Гаврил Григорьев бииргэ төрөөбүт быраата Никита Гаврильевич Винокуров сыллата туруорар. Улуус дьаһалтата эмиэ үбүлүүр. Улуу киһибит П.А. Ойуунускай 1924 с. национальнай көрүҥнэр сайдыыларыгар дьаһал таһаарбыта. Онон, ити кэрэ-бэлиэ 100 сыллаах үбүлүөйүнэн, Ытык-Күөлгэ 1925 с. буолар Манчаары оонньууларыгар үчүгэй бириистэр туттарыллыахтара”.
Тааттаттан, Мэҥэ-Хаҥаластан, Уус-Алдантан, Намтан, Хаҥаластан, Горнайтан, Ньурбаттан, Кэбээйиттэн, Булунтан, Чурапчы институтуттан, Дьокуускай “Модун” споркомплекстан, университеттан, барыта 43 кыттааччы түмсэн илин-кэлин түһүстүлэр.
Ытык-Күөл гимназиятын уһун көрүдүөрүгэр ыытыллыбыт маҥнайгы турниры 1995 сыл ахсынньы 29 күнүгэр Гаврил Гаврильевич Григорьев доҕотторо, оччолорго улуус дьаһалтатыгар үлэлиир Михаил Михайлович Соров, Николай Николаевич Федоров, иитиллээччитэ атах оонньуутун маастара, волейболист Дмитрий Попов көҕүлээн тэрийбиттэрэ. Гаврил Григорьев Хара-Алдан нэһилиэгэр баһылыгынан үлэлиирэ. Майаттан хамаанданы аҕалбыт өрөспүүбүлүкэ күүстээх атах оонньооччута Борис Ильин абсолютнай чөмпүйүөнүнэн буолбута. Гаврил Григорьев тоҕус турнирдарга тэрийээччи быһыытынан тус-бэйэтинэн сүүрбүтэ-көппүтэ. Бииргэ төрөөбүт быраата, урбаанньыт Никита Гаврильевич Винокуров биир да сылы көтүппэккэ бириистэри күн бүгүнүгэр диэри туруортуур. Пандемия эрэ мэһэйдээн икки сыл тохтуу сылдьыбыта.
Тапталлаах кэргэнин араспаанньатын илдьэ сылдьар Гаврил Гаврильевич Григорьев атах оонньуутун баһылаабыт, бэйэтин кыанар, дэгиттэр спортсмен этэ. Дьокуускайдааҕы 1 № педучилищены кыһыл дипломунан бүтэрбитэ. Атах оонньуутугар улахан суолтаны биэрэрэ, киэн туттара. Таатта оройуонун рекордсмена, ону ааһан, чэпчэки атлетика көрүҥнэригэр, ол иһигэр, копьену быраҕыыга олохтообут рекорда тупарыллыбакка турар. Үстэ төхтүрүйэн ойууга (тройнойга) 14 м 16 см түһэн бэйэтин кэмигэр тарбахха баттанар уһулуччу көрдөрүүлэммитэ. Уһуну ойууга 6 м 67 см түһэрэ, инники күөҥҥэ сылдьара. 40 лиитэрэлээх икки бөтүөнү тутан үрдүк эниэни сынньыммакка тахсара. Болҕомтону тардар сэһэннээх-сэппэннээх, бэртээхэй баянист, ырыаһыт, киһи киэнэ кэрэмэһэ этэ. Айылҕаҕа сылдьарын сөбүлүүрэ, бултуура-балыктыыра, харыстыыра. Мотуордаах оҥочонон өрүскэ баран баран эргиллибэтэҕэ. Көстө илик ...
Биир дойдулаахтара, чугас доҕотторо, бииргэ төрөөбүттэрэ, дьиэ-кэргэнэ Гаврил Гаврильевич сөбүлээн дьарыктаммыт саха атаҕын оонньуутунан сырдык аатын үйэтитэллэр.
Үбүлүөйдээх XXV турнирга, буоларын курдук, хатыһыылаах киирсиилэр буоллулар. 14-15 саастаах уолаттарга Мэҥэ-Хаҥаластан ыстаҥаһыт (23 м 65 см) Станислав Брызгалов бастакы, Тааттаттан кылыыһыт (22 м 70 см) Айсен Докторов иккис, Мэҥэ-Хаҥаластан куобахчыт (19 м 28 см) Михаил Попов үһүс миэстэлэри ылаттаатылар.
Станислав Брызгалов үөрүүтүн кытта үллэһиннэ: “Эрдэ сүүрүүнэн дьарыктанар этим, бу күһүҥҥүттэн атах оонньуутугар көспүтүм. Тренерим Игорь Никифорович Скрябин. Ордук табыллан ыстаҥабар ойооччубун. Үрдүгүм 1м 81 см, ыйааһыным 60 кг. Охлопков аатынан Майа 2 № оскуолатыгар 8 кылааска үөрэнэбин. Өссө күүскэ дьарыктанар санаалаахпын. Кыайыыбын ийэлээх аҕабар уонна тренербэр аныыбын.”
Дьахталларга спорт маастара Валерия Олесова (Хаҥалас) эрэллээхтик бастаата, Анна Лыткина (Мэҥэ-Хаҥалас), Валерия Варламова (Булун) иккис уонна үһүс миэстэлэннилэр.
35-н үөһэ саастаах ветераннарга Ньурбалар киэн туттуулара Виталий Васильев 24 м 76 см кылыйан, 24 м 30 см ыстаҥалаан, 21 м 74 см куобахтаан утарсааччыларын тутуһуннартаабата.Николай Латышев (Хаҥалас), Максим Софронов (Нам) миэстэлэстилэр.
Күүтүллүбүтүн курдук, сантиметрынан кыдыйсыылаах, кытаанах түһүүлэри күннэригэр сылдьар эр дьон көрдөртөөтүлэр. Кылыыга Мэҥэ-Хаҥаластан Сергей Захаров 30 м 20 см кыырайан бастаата, эмиэ Мэҥэ-Хаҥаластан Игорь Скрябин 30 м 10 см, Горнайтан Кай Адамов 29 м 72 см түһүтэлээтилэр. Ыстаҥаҕа Кай Адамов 30 м 04 см, Игорь Скрябин 29 м 95 см, Сергей Захаров 29 м 58 см көрдөрүүлэннилэр. Куобах рекордсмена Андрей Васильев 26 м 70 см түһэн “бэйэтин көрүҥүн” биэрбэтэ. Кэбээйи маастара Яков Дмитриев иккис (25 м 94 см), Сергей Захаров үһүс буолуталаатылар (25 м 53 см).
Үс көрүҥ түмүгүнэн 85 м 53 см көрөдрүүлэммит Сергей Захаров абсолютнай чөмпүйүөн үрдүк аатын ылла. Иккис Кай Адамов – 85 м 13 см, үһүс Яков Дмитриев – 84 м 04 см.
Майа оҕо спортоскуолатыгар тренеринэн үлэлиир Сергей Захаров ситиһиитин кытта үллэһиннэ: “Күүстээх дьарык быһаарда. Тренерим Петр Афанасьевич Илларионов. Көрдөрүүлэрбин эбитэлээтим, тус рекордарбын олохтоотум. Онон, бу иннинэ бастыы илик буоламмын улаханнык үөрдүм, астынным. Гаврил Григорьев турнирыгар үһүс кыттыыбар, дьэ, бастаатым. Атах оонньуутунан дьарыктанарбын сөбүлүүбүн. Дьарыгы таптахха, эбиллии кэлэр эбит. Манчаарыга, өрөспүүбүлүкэ күрэхтэһиилэригэр миэстэлэһэ сылдьыбытым”.
Мэҥэ-Хаҥаластан Саха многоборьетын спордун маастара Егор Терентьев "куобахха" 24 м 06 см түһэн Саха Өрөспүүбүлүкэтин спордун маастарын нуорматын толордо. Мэҥэлэри үтүөлээх тренер Борис Николаевич Ильин эрчийэр.
Ити курдук, саха атаҕын оонньуутугар бастакы спорт маастара Гаврил Гаврильевич сырдык кэриэһигэр ыытыллыбыт өрөспүүбүлүкэ турнира үтүө өйдөбүлү хаалларда.
Баһылай Посельскай
