Саха Өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх тренерэ Валерий Петрович Керемясов кэриэһигэр “Кыайыы 50 сыла” Спорт дыбарыаһыгар көҥүл тустуу аһаҕас чемпионата үрдүк тэрээһиннээхтик ыытыллан түмүктэннэ.
Тренер Д.П. Коркин тустууга оскуолатын иитиллээччитэ, Саха сирин, Дальнай Восток, Сибиир чөмпүйүөнэ, 1988 с. Дьокуускайга ыытыллыбыт Россия чөмпүйүөнүн, ССРС-АХШ табаарыстыы көрсүһүүлэрин кыайыылааҕа, Медведь, Монголия норуоттар икки ардыларынааҕы турнирдар призера, 1999 с. Тааттаҕа буолан ааспыт Манчаары оонньууларын хапсаҕайга чөмпүйүөнэ Валерий Керемясовы тустууну таптааччылар үчүгэйдик билэллэр, өйдүүллэр. Дьоҥҥо, оҕолорго, үөлээннээхтэригэр, доҕотторугар олус истиҥ сыһыаннааҕа, дириҥ билиилээҕэ-көрүүлээҕэ, ытыктабылынан туһанара.
Валерий Петрович Керемясов бөҕөс, тренер, киһи быһыытынан чаҕылхай өрүттэрэ оҕо-ыччат саастарыттан арыллыбыттара. Өрүүтүн сүбэлии-амалыы сылдьар, мындыр өйдөөх-санаалаах тренер айымньылаах үлэтэ хаһан-ханна даҕаны үтүө түмүктэрдээҕэ. Дьокуускай куорат тренеринэн үлэлиир сылларыгар үөлээннээхтэрин кытта куорат дьаһалтатын баһылыга И.Ф. Михальчуктан туруорсаннар тустууга аналлаах оҕо спорт оскуолатын астарбыттара, быраҕыллан турар улахан таас хочуолунайы өрөмүөннэтэннэр спортсаала оҥорторбуттара, куорат тустууга федерациятын тэрийбиттэрэ.
Белоруссия Өрөспүүбүлүкэтин кытта дириҥ, доҕордуу сыһыаны олохтообута. Номоххо киирбит Олимпийскай оонньуулар үс төгүллээх чөмпүйүөнэ Александр Васильевич Медведь, сүрүн тренер Валентин Николаевич Мурзинков киһи уонна тренер быһыытынан үрдүк сыанабылларын ылбыта. Бииргэ үлэлээннэр Ньурба Мархатын ыччатын Владислав Андреевы улахан көбүөргэ таһаарбыттара, Европа түөрт төгүллээх үрүҥ көмүс, боруонса призердарынан, аан дойду боруонса призерунан, Аан дойду Кубогын кыайыылааҕынан буоларын ситиспиттэрэ.
Чемпионат сүрүн көҕүлээччитэ, тэрийээччитэ, Дьокуускай куорат физическэй культураҕа уонна спорка управлениетын начальнига Эдуард Васильевич Ефимов: “Дьокуускай куорат чемпионатын В.П. Керемясов кэриэһигэр сыл аайы ыытабыт. “Кыайыы 50 сыла” Спорт дыбарыаһа кыайыы куттаах, сырдык эйгэлээх. Быйыл улахан ыйааһыннарга кыттааччы аҕыйах буолан, аҕыс ыйааһыҥҥа ыытарга диэн быһаардыбыт. Чемпионат сэтинньи 14-16 күннэригэр буолар Д.П. Коркин норуоттар икки ардыларынааҕы турнирыгар бэлэмнэниигэ сөп түбэһэр. Кыттааччы ахсаана сыллата элбээн иһэрэ үөрдэр. Монголия, Крыгызстан бэрэстэбиитэллэрэ бааллар, онон киэҥ түһүлгэ дии саныыбыт. Киин куораппытыгар тустуу сайдыытын көстүүтэ. Билигин үлэлии турар оҕо спортоскуолаларыгар отут тренер үлэлиир. Коркин турнирыгар үчүгэйдик киирсиэхпит диэн эрэнэбит. Тустууктарбыт уопутуран иһэллэр, сытыы хамсаныылардаах хапсыһыылары көрдөрөллөр. Аҕыйах хонуктааҕыта 57 кг Айаал Белолюбскай Египеккэ, Любомир Ашеин Осетияҕа бастаатылар. Тренердиир үлэтигэр суолун-ииһин хаалларбыт В.П. Керемясов аатын үйэтитэн, үлэлээбит 3 № спортоскуолатыгар уонна олорбут уулуссатыгар аатын иҥэрдибит, “Кэрэ киһи Валерий Кэрэмээһэп” кинигэ таһаартардыбыт. Убайбыт курдук чугастык ылынабыт, тустуук, тренер быһыытынан үллэстэ сылдьар аһаҕас майгылаах киһи этэ. Куорат тустууга чемпионата кини аатынан барара олус сөп түбэһэр, сымнаҕастык, харгыһа, проблемата суох барар.Убайбыт үөһэттэн көрөр, көмөлөһөр курдук”.
Киин куорат көҥүл тустууга чемпионатын үөрүүлээх быһыыга-майгыга аһыллыытыгар Саха Өрөспүүбүлүкэтин физическэй культураҕа уонна спорка миниистирэ Леонид Спиридонов, Дьокуускай куорат физическэй культураҕа уонна спорка управлениетын начальнига Эдуард Ефимов, Чурапчы спортоскуолатыгар биир кылааска үөрэммит доҕоро, ССРС спордун маастара, Ил Түмэн депутата Николай Кульбертинов, Саха сирин Наукаларын Академиятын президиэнэ Леонид Владимиров, Дьокуускай куорат тустууга федерациятын президиэнэ Николай Адушинов, кэргэнэ Татьяна Михайловна Керемясова, бииргэ төрөөбүт балтылара Лена Петровна Керемясова, Сааскылаана Петровна, быраата Константин Григорьевич Оконешников, таайа Петр Дмитриевич Ефимов, чемпионат сүрүн судьуйата, Бүтүн Россиятааҕы категориялаах судьуйа Вячеслав Кривошапкин чемпионат кыттыылаахтарын эҕэрдэлээтилэр. Венгрияҕа аан дойду ветеран тустууктарын чемпионаттарыттан 130 кг ыарахан ыйааһыҥҥа кыһыл көмүс мэтээллээх эргиллибит Алексей Николаевы, тренерин Ф.А. Соловьеву чиэстээһиннэр буоллулар.
Чемпионакка Саха Өрөспүүбүлүкэтин сүүмэрдэммит хамаандатын бэлэмниир Киин, Арктическай агротехнологическай университет, М.К. Аммосов аатынан университет, Р.М. Дмитриев аатынан Олимпийскай эрэл училище, В.П. Керемясов аатынан 3 №-дээх спортоскуола, Чурапчы уонна Сунтаар бөҕөстөрө, барыта 112 кыттааччы түмсэннэр аҕыс ыйааһыннарга күөн көрүстүлэр. Эдэр бөҕөстөр күүстээх маастардар кытаанах тургутууларын аастылар.
Күүтүллүбүтүк курдук, сытыы, кыл түгэнэ чаҕылханныы хамсаныылардаах, тыҥааһыннаах хапсыһыылар, кыайыылаахтары быһаарар финалларга буоллулар.
57 кг быйылгы Тарскай финалистара Кэскил Семенов (Сунтаар) уонна Любомир Ашеин (Чурапчы-Өймөкөөн) утарыта тахсыбыттарыгар, икки түһүмэх устата көхтөөхтүк үлэлээн, 10:1 Любомир Ашеин кыайыыны ситистэ, Дьокуускай куорат икки төгүллээх чөмпүйүөнүнэн буолла. Олимпийскай эрэл училищеттан Вадим Прядезников, Данил Мохначевскай үһүс миэстэлэннилэр.
61 кг университет бөҕөстөрө Егор Явловскай уонна Айаал Белолюбскай (Таджикистан) киирсиилэригэр, Егор Явловскай атахха кииртэлээн, хам тутан эргитэлээн, тиһэҕэр, күүстээх утарсааччытын саннын хаптаҕайдарынан эргичиҥнэтэн, ыраас кыайыыны ситистэ. Үһүс - Дамир Явловскай (ХИФУ), Күндүл Местников (Чурапчы).
65 кг Артем Слепцов (Чурапчы) Валентин Бурнашевтуун (университет) тэҥ, иэмэх талахтыы сыралаах хапсыһыыларыгар, Артем Слепцов 5:6 хотторон иһэн, иккис түһүмэх бүтэһик сөкүүндэлэригэр, утарсааччытын ыган, кэдэрийэн, көбүөр таһыгар быраҕан, баал сүүйдэ уонна чөмпүйүөннээтэ. Үһүс - Яков Павлов ( сүүмэрдэммит хамаанда Киинэ), Манчаары Ильинов (университет).
70 кг Василий Григорьев (университет) Николай Щегловка (ОЭУ) баал биэрбэккэ, бүтэһигэр диэри кимээһиннээхтик кииртэлээн, сүгэ сылдьан быраҕан, 6:0 кыайыыны ситистэ. Үһүс - Христофор Потапов (сүүмэрдиир хамаанданы бэлэмниир Киин), Айкар Марков (ОЭУ).
74 кг университет бөҕөстөрө ылаттаатылар. Быйыл тахсыылаахтык туста сылдьар, ол иһигэр, Н.Н. Тарскай чемпионатыгар бастаабыт уонна аҕыйах хонуктааҕыта норуоттар икки ардыларынааҕы Заур Батаев турнирыгар кыһыл көмүс мэтээли ылан кэлбит Нам ыччатта Игорь Матвеев бииргэ эрчиллэр доҕорун Анатолий Иванову 10:0 ыраас техничиэскэйинэн хотто уонна чемпионат үс төгүллээх чөмпүйүөнүнэн буолары ситистэ. Гаврил Варламов, Давид Чириков боруонса мэтээллэргэ тигистилэр.
79 кг Айсен Потапов (сүүмэрдэммит хамаанданы бэлэмниир Киин - Дьааҥы) Владимир Бояновскай (Чурапчы) кытаанах хапсыһыылара иккис түһүмэх түмүктэниэр диэри хоту дойду хоһуунун көхтөөх киириилэринэн 5:2 ахсаанынан түмүктэннэ уонна Айсен Потапов Дьокуускай чемпионатын түөрт төгүллээх чөмпүйүөнүнэн буолары ситистэ. Юрий Старостин (университет), Иннокентий Бабаранов (ОЭУ) үһүс буоллулар.
86 кг үөһэ ыарахан ыйааһыннаахтарга тахсыылаахтык туста сылдьар, Тарскай-2024 чөмпүйүөнэ, Манчаары оонньууларын хапсаҕайга Аан Дархана, финал иннинээҕи хапсыһыыга “Муома Хайатынан” сүрэхтэммит бухатыыр бөҕөһү Никита Хабаровы 5:1 баһыйан үһүс миэстэҕэ үтүрүйэн, Чурапчы күүстээх бөҕөһө Никита Софронов 3 № спортоскуола инники эрэлин 20 саастаах Ньургун Багынановы 10:0 хотто.
Айсен Потапов, Владимир Бояновскай 25 000-тии, Игорь Матвеев-75 000 солкуобайдаах В.П. Керемясов дьиэ-кэргэнэ, чугас аймахтара олохтообут анал бириистэринэн биһирэннилэр.
Дьокуускай куорат үс төгүллээх чөмпүйүөнүнэн буолары ситиспит, сүрүн бириис хаһаайына Игорь Матвеев: “Чемпионат бу да сырыыга үчүгэйдик ааста. Балтараа нэдиэлэтээҕитэ Красноярскайтан кэлбитим, Заур Батаев турнирыгар бастаатым. Тренерим Пр.С. Иванов. Улахан түһүлгэлэргэ тустуохпут диэн былааннаахпыт. 74 кг түһэрбэккэ туһуннум. Сүрүн күүстээх утарсааччыларым Айсен Потапов, Владимир Бояновскай 79 кг туһуннулар. Сөбүлээн туттар албастарым “Проход”, “Тилэххэ киирии” сүрдээҕин көмөлөһөллөр. Көбүөргэ көхтөөхтүк үлэлии сатыыбын, урут кэтэһэн тустар, турар этим. Кавказтар элбэх хамсаныылардаахтар, тустууну көрдөөн тусталлар, ол иһин ситиһиилэнэллэр. Үлэ элбэҕи быһаарар. Ситиһиилэр кэлиэхтэрэ диэн эрэнэбин”.
Биллиилээх тустуук, тренер, киһи кэрэмэһэ, эрэллээх доҕор Валерий Петрович Керемясов аатынан Дьокуускай куорат көҥүл тустууга чемпионата үтүө өйдөбүллэри хаалларда.
Баһылай Посельскай
