Клавдий Семенович 1952 с. сэтинньи 7 күнүгэр Өргүөт нэһилиэгэр колхозтаах дьиэ кэргэнигэр төрөөбүтэ. 1960-1969 сс. Тойоку, 1969-1970 сс. Нам, 1970-1972 сс. Чурапчы оскуолаларыгар үөрэммитэ. Чурапчыга үөрэнэ сылдьан, “Урожай” ДСО Россиятааҕы Сэбиэтигэр эдэрдэргэ чемпион, Киин Сэбиэтигэр (Союһугар) иккис буолуталаабыта.
Кэлин көҥүл тустууга Сибиир уонна Дальнай Восток профсоюзтарын түһүлгэтигэр чемпионнаабыта, Дьокуускайга уонна Хабаровскайга Бүтүн Союзтааҕы турнирдарга миэстэлэспитэ. Хапсаҕай түһүлгэлэригэр соргулаахтык тустуталаан, 1978 с. Саха АССР норуоттарын VIII Спартакиадатыгар 82 кг ыйааһыннаахтарга үрүҥ көмүс призер, 1983 с. Үөһээ Бүлүүгэ олимпийскай чемпион Павел Пинигин Кубогын абсолютнай чемпиона, 1971, 1985 сс. Манчаары Спартакиадатын икки төгүллээх үрүҥ көмүс призера, В.И.Степанов-Буучугурас турнирын 1974, 1977, 1978 сс. үс төгүллээх абсолютнай чемпиона, Үөһээ Бүлүү улууһун 8 төгүллээх чемпиона буолуталаабыта. Сибиир уонна Дальнай Восток норуоттарын спорт национальнай көрүҥнэрин 1978 с. Спартакиадатыгар буряттар барильдан тустууларыгар боруонса мэтээллээх. САССР спордун маастара Клавдий Семенович Захаров от звенотын салайан, оройуоҥҥа, биллибит механизатор, биригэдьиир. Кэлин сир оҥоруутунан дьарыктанан, 6 сыл устата 620 га ходуһа сирин, 200га бааһына сирин туһаҕа таһаарбыта. Чулуу хапсаҕайдьыт, тустуук, үтүөкэн үлэһит К.С. Захаров 2004 с. олохтон барбыта. Кини аатын үйэтитээри, биир дойдулаахтара, төрөөбүт нэһилиэгин салалтата 2009 сылтан хапсаҕайга кини сырдык кэриэһигэр күрэхтэһии тэрийэр.
Быйылгы К.С. Захаров аатынан VII улуустааҕы аһаҕас турнир ахсынньы 7-8 күннэригэр “Үс Хоһуун” спорткомплекска ыытылынна. Күрэхтэһии сыалынан-соругунан аныгыскы нэдиэлэҕэ буолуохтаах өрөспүүбүлүкэ кубогар улуус хамаандатын талыы, сүүмэрдэһин буолар. Манна улуус 15 оскуолаларыттан 187 үөрэнээччи, 14 нэһилиэктэн уонна ыаллыы Бүлүүттэн 46 хапсаҕайдьыттан уон аҕыһа СӨ спордун маастардара кыттыыны ыллылар. Түһүлгэ кылаабынай судьуйатынан уонна күрэхтэһиини хапсаҕайга САССР спордун маастара, СӨ үөрэҕириитин туйгуна Ю.Д. Павлов уу тэстибэттии салайан үлэлээтэ.
Бастыыр иһин киирсиилэр ханна да буоларын курдук тыҥааһыннаахтык , өрө күүрүүлээхтик аастылар. Бастакы бөлөххө 2004 сыллаах уонна онтон кыра саастаах уолаттарга 35 кг Стас Николаев (ҮБ№1), 40 кг Айсен Софронов (ҮБ№2), 45 кг Афоня Иванов (Ороһу), 50 кг Мичил Иванов (Тамалакаан), 55 кг Сахамин Селясинов (Ороһу), 62 кг Ян Алексеев (Оҥхой), 70 кг Сеня Ксенофонтов (ҮБ№4), 70 кг үөһэ Тит Федоров (ҮБ№4). Оттон иккис бөлөххө 2002-2003 сыллаах төрүөхтэргэ 50 кг Ахмед Тимофеев (Сургуулук), 55 кг Владик Иванов (ҮБ№1), 62 кг Айсен Мачахтыров (ҮБ№4), 70 кг Алексей Васильев (лиссиэй-интернат), 80 кг Айан Прокопьев (лиссиэй-интернат), 80 үөһэ Никита Аянитов (ҮБ№4). Эр дьоҥҥо 57 кг Өркөн Жендринскэй (Балаҕаннаах), спорт маастара Саха-Арена буруолуу сылдьар кыайыылааҕа Егор Иванов (Дүллүкү), 75 кг дьиҥнээх сахалыы халбас харата, халбархай хапсыһыылары көрдөрөн спорт маастара Кырыкыйтан Сахамин Степанов, 85 кг Иван Григорьев Б.Манчаары Спартакиадатын чемпионун Бүлүүттэн С.Тимофеевы уонна Азия континенын чемпионун Ф.Даниловы кыайталаан чемпионнаата. 95 кг Сэмэн Федоров (Тамалакаан), 95 кг үөһэ Ороһуттан Увар Тимофеев. Бэтэрээннэргэ 60 кг СӨ икки төгүллээх чемпиона Кэнтиктэн Степан Родионов, 70 кг Сахаада маастара Сергей Игнатьев (Оҥхой), 80 кг Манчаары, СӨ призера Сахаада маастара Евгений Ким, 90 кг Сургуулуктан Анатолий Мохчоҕор, ыарахан ыйааһыҥҥа СӨ 2005 с Аар Дархана спорт маастара Валерий Иванов олус хатыһыылаах, тыҥааһыннаах киирсиилэр мүмүктэринэн чемпион үрдүк аатын ыллылар. Манна бэлиэтээн этэр буоллахха саха сирин биир биллэр, туспа сахалыы буочардаах (хамсаныылардаах, албастардаах) СӨ призера Бүлүүттэн Афанасий Матвеев байанайа биэрбэтэ, ол курдук эр дьоҥҥо икки ыйааһыҥҥа 85 кг иккитэ охтон туораата, оттон 95 кг үс бөҕөстөн үһүс. Түмүккэ абсолютнайга Увар Тимофеевтан көтөхтөрөн иккис этээстэн сууллан, биир да киһини охторбокко, биэстэ охтон Бүлүүлээтэ. Ити аата састаап мөлтөҕө суоҕун көрдөрөр.
Түһүлгэ Аар Дарханын – абсолютнай чемпионун аатын уолаттарга 24, эр дьоҥҥо 6, бэтэрээннэргэ 3 хапсаҕайдьыт былдьаһыылара улахан сэҥээриини ылла. Эргииртэн эргиир аайы бэртэр сиидэлэнэн хаалан истилэр, биирдэ хотторбут туоруур. Ол түмүгэр уолаттарга Өргүөттэн көҥүл тустууга спорт маастара Николай Иванов-Восьмой төрөппүт сиэнэ Степан Иванов түөрт утарсааччытын бүдүрүтэн 10 000 солкуобай уонна финалист Никита Высоцкай (Хоро) биир куул собонон, бэтэрээннэргэ Валерий Иванов 15 000 солкуобай, эдэрдэргэ Увар Тимофеев убаһа хаһаайынынан буоллулар. Ити курдук кэлэр нэдиэлэҕэ Бэрдьигэстээххэ буолар СӨ Кубогар сүүмэрдиир күрэхтэһии үрдүк таһымнаахтык ыытылынна, хамаанда састааба быһаарылынна. Үөһээ Бүлүүлэр быйылгы кубоктарга хотугу многоборьеҕа уонна гиирэ анньыытыгар бастаабыттарын курдук, хапсаҕайдьыттарбытыгар эмиэ ситиһиини, кыайыыны баҕарыаххайыҥ! Үрүҥ Аар тойоҥҥо уруй-тускул! Аламай маҥан күҥҥэ айхал-мичил!
БЫЫБАР УОЛА
