Торуой Хомустаахтар быйылгы ыhыахха эрдэттэн бэлэмнэнэн, урукку сирбитин саҥа тутууларынан сэргэхситэн, оҥорон, түөлбэ аайы анал ураhа тутан, сыана бэрдин, олорон эрэн көрөр ыскамыайкалары тупсаҕайдык оҥорон, ыччаттарбыт тутан биэрэн, дьонноругар бэлэх оҥордулар.
Хомунан, тэринэн аны ыhыахтыыр сирбитигэр тиийэн, бырааhынньыктыы киэргэммит түөлбэлэр анал ураhаларын салама ыйаан, сахалыы араас оҥоhуктарынан тупсаран киэргэппиттэрэ сүргэни көтөҕө-ыҥыра, угуйа турара көрүөхтэн үчүгэйэ санаабытын өссө көтөхтө. Ыhыахпытын алгысчыт алгыhынан аhан, арчыланан, үөhээ айыыларбытыгар махтанан, аны да көрө-истэ харыстыы сылдьарыгар көрдөhөн, нэhилиэк аҕа быhылыга Л.Н. Новгородов бар дьонугар баҕа санаатын этэн туран, уйгу-быйаҥ сэргэтин туруоран, салгыы сэргэни оҥорбут Н.П. Протопоповка, ыhыахтыыр сирбитин саҥа тутууларынан тупсаран киэргэппит А.А. Юшковка, А.А. Старковка, И.Н. Копыриҥҥа, Б.А. Ширяевка, А.А. Аргуновка, А.И. Поповка, С.Н. Протопоповка нэhилиэк аатыттан барҕа махтал тыллары, грамоталары туттартаата. Уhун кэмҥэ II Хомустаахтар тустарыгар үлэлээн-хамсаан кэлбит үлэ хоhууттарыгар II Хомустаах бочуоттаах ветерана А.Н. Ширяеваҕа, В.С. Петуховка, Н.Н. Новгородовка «За вклад в развитии агропромкомплекса Намского улуса» бэлиэлэри туттартаата. Эҕэрдэ концерт көрдөрүлүннэ.
Ыhыах күн анаабыт курдук, чэмэлкэй күннээх сарсыардаҕа туран, үөрэн-көтөн ыhыахпыт бастакы түhүмэҕин 1970-80 сыллаахха Нам училищетын устудьуоннара үтүө өйдөбүл оҥорон хаалларбыт, маhынан оҥоhуллубут оҕолоох эhэни улахан уу ылан барбытын сөргүтэн оҥорон, Үрүҥ Эбэбит сыырын үрдүгэр үөрүүлээх быhыыга-майгыга туруордубут. Оҕотуттан эмэнигэр тиийэ, өйбүтүгэр-санаабытыгар истиҥ сылаас эйгэни барыбытыгар хаалларбыт, ахтар-саныыр эhэлэрбит, иккистээн эргиллэн кэлбит курдук санаан, астынан дуоhуйан, оҥорбут киhибитигэр П.А. Осиповка, Я.Р. Слепцовка, спонсор И.А. Кузьмиҥҥа махталбытын тиэртибит. Кэрэ бэлиэ сирбитигэр, айылҕа маанылаах кыылларын бэлэх оҥорон барбыт ол кэминээҕи НПУ устудьуоннарыгар махтана ахтан-санаан аастыбыт.
Уйгу быйаҥ ыhыахпыт үөрүүлээх түhүлгэтигэр төгүрүччү олорон, үтэhэлээх сыалаах эти, кыынньар кымыс утаҕы, саламаат, алаадьы ас буhаран, тото-хана аhаан, сынньанан олоро түhэн кэпсэтэн, ирэ-хоро сэлэhэн, аны ыhыахпыт араас көрүҥэр күөн көрсөр дьоммутун көрөр-истэр чааспыт саҕаланна. Кыбытык иис, сахалыы таҥас, оhуохай, маассабас, түөлбэлэр ураhаларын киэргэтиигэ жюри быhаарбытынан: Сахалыы таҥаска – В.И. Лебедева 1-кы миэстэ, «Дьүөгэлэр» 2-с миэстэ; кыбытыы иискэ — В.И. Лебедева 1-кы миэстэ, Е.И. Егорова 2-с миэстэ, П.Н. Петухова 3-с миэстэ; оҕолор оhуохайдарыгар – Осипова Сардаана 1-кы миэстэ, Неустроева Джулия 2-с миэстэ; улахан дьоҥҥо – Д.Н. Попова 1-кы миэстэ, В.Н. Артемьева 2-с миэстэ.
Бу көрүҥнэргэ В.И. Лебедева спонсордаан кыайыылаахтарга сэмэй бэлэх туттарда.
Түөлбэнэн көрөөhүҥҥэ «Чэчир» түөлбэ киэргэтиигэ да, дьонун ахсаанынан да элбэҕинэн кыайан таҕыста.
Ыhыахха улаханныын-кыралыын бары сахалыы таҥнан-симэнэн, кэлиҥҥи кэмҥэ дьон сэргэ сахалыы тыыннара уhуктан эрэрэ дьэҥкэтик көстөр буолбута барыбытын үөрдэр.
Саамай тыҥааhыннаах киирсии спорт көрүҥэр буолла. Хапсаҕайга урукку да өттүгэр үчүгэй көрдөрүүлээх, сымса М.А. Гермогенов, мас тардыhыытыгар утумнаахтык дьарыктанар, улууска биллэр П.Р. Уваровскай абсолютнайга кимиэхэ да иннилэрин биэрбэтилэр. Спонсор И.С. Петухов, СХПК «Үүнэр» мүһэлэринэн күндүлээтилэр.
«Хомустаах Боотура» аат иhин кыахтарын көрдөрбүт уолаттар О.В. Потапов 1-кы миэстэ, Б.Н. Николаев 2-с миэстэ, С.И. Осипов 3-с миэстэ буолан кыайыы өрөгөйүн биллилэр. Бу көрүҥҥэ сылын аайы А.А. Кузьмин спонсордыыр.
Оҕолорго хапсаҕайга Захаров Сеня, Осипов Алик, Слепцов Алексан, Николаев Миша, Дьяконов Артем уо.д.а. кииристилэр. Кыайбыттар анал бириис туттулар. Манна даҕатан эттэххэ, Аппааныга спорт оскуолаҕа үөрэнэ сылдьар уолаттарбыт Игорь Гермогенов, Коля Захаров, Айтал Ширяев, Айысхан Охлопков улууска, республикаҕа ыытыллар араас күрэхтэhиилэргэ ситиhиилээхтик кытталлар. Уолаттарбытыгар инникитин да ситиhиилэри баҕарабыт. Кинилэр биhиги инники кэскиллэрбит, эрэллэрбит буолуохтара диэн сэмээр кэтэhэбит.
Ыччаттарбыт бу ситиhиилэринэн дуоhуйан хаалбакка, улуус ыhыаҕар тахсан бэйэлэрин кыахтарын өссө чиҥэтэн көрдөрдүлэр, биир дойдулаахтарын үөртүлэр, астыннардылар. Ол курдук, П.Е. Уваровскай мас тардыhыытыгар 1-кы миэстэ, хапсаҕайга А.П. Габышев 2-с миэстэ, үс төгүл үскэ И.Н. Копырин иннигэр кими да түhэрбэккэ 1-кы миэстэни ылбыта, эдэр дьон өссө да инникитин элбэҕи ситиhиэхтэрэ турдаҕа. Өhөс торбоско Захар Протопопов, тутум эргииргэ Стас Осипов, Виктор Потапов кыттан кыахтарын тургутустулар.
Биhиги биир дойдулаахпыт Николай Копырин Челябинскай куоракка Россия иhинэн юниордар икки ардыларыгар ыытыллыбыт сүүрүүгэ кыттан 10 км 2-с миэстэни ылан Сахатын сирин ааттатта. Бу сайын республика чемпионатыгар 1-кы миэстэни ылары ситиспитэ. Олимпийскай резербэҕэ утумнаахтык дьарыктанар.
Быйылгы сылга ат сүүрдүүтүн курдук, норуот сөбүлээн көрөр, сэҥээрэр, спорт биир көрүҥэр Торуойдар үгүс ситиhиилээхтэр. Республика таhымыгар саас Таастаахтан Партизаҥҥа диэри 6 көс сиргэ биhиги «Буурҕабыт» атыттартан ойуччу тыыннаах буолан 1-кы миэстэни ылан, тыраахтыр бирииhин ылан иччилэрин Ф.Ф. Габышевы, ат баайааччы А.П. Габышевы, сүүрдээччи Ю.К. Семеновы ааттарын ааттатта, кыайыы өрөгөйүн биллэрдэ. Сылгыhыттар күннэригэр түбэhиннэрэн, сылгыhыт уолаттарга барыларыгар умнуллубат түгэни бэлэхтээтэ.
Намҥа П.Р. Назаров 80 сааhыгар, биллэр-көстөр ааттаах-сыаллаах ветеран сылгыhыт бирииhигэр СХКП Г.А. Протопопов, баайааччы А.А. Протопопов «Харысхал» 2-с миэстэ, «Уолан» Ф.Ф. Габышев 3-с миэстэ буолбуттара. Уус Алдан Кэптэнитигэр бу сайыҥҥы күрэхтэhиигэ Г.А. уонна А.А. Протопоповтар «Харысхаллара» 1-кы миэстэ, Ф.Ф. уонна А.А. Габышевтар «Уоланнара» 3-с миэстэ. Мэҥэ Хаҥалас Маттатыгар Г.А. уонна А.А. Протопоповтар «Харысхаллара» эмиэ 1-кы миэстэни ылан үөрэн-көтөн кэлбиттэрэ. Хатырыкка буолбут ат сүүрдүүтүгэр «Харысхал» 1-кы миэстэ, сүүрдээччи Нь.В. Захаров, «Уолан» 3-с миэстэ, сүүрдээччи эмиэ Нь.В. Захаров Быйылгы Нам улахан ыhыаҕар киирсиигэ «Харысхал» 1600 км 1-кы миэстэни ылан Н.С. Румянцев аатынан аймахтара туруорбут сүрүн бирииhин тутан, кыайыыларын өссө чиҥэтэн, чахчы бу сүүрүк ат дьоhун аатынан ааттатыан ааттатта.
Л.ПЕСТРЯКОВА, Газета «Эҥсиэли»
