Хаһыакка суруйар абылаҥҥа аан бастаан уһуйбут суруналыыс атаһым Бүөккэ Павлов кинигэ бэлэхтээтэ. Саха бастакы көлүөнэ тустууктарыттан биирдэстэрэ, ССРС спордун маастара, географическай наука кандидата Николай Петрович Босиков 1966 - 2011 сылларга республика хаһыаттарыгар таһаартарбыт ыстатыйаларын хомуурунньуктара. Сирийэн билистэххэ, остуолгар ууруна сылдьан туһаныахха сөптөөх, дьоһун кинигэ.
Петр Семеновичка көҥүл тустуу чахчылара барыта бааллар. Кини чугас үөлээннээхтэрэ "тустуу статиһа" диэн ааттыыбыт. Энциклопедията да диэххэ сөп. Барытын билэр. Оннооҕор, Россия уонна аан дойду тустууктарын рейтиннэрин аан бастаан Петр Павлов оҥорбута. Ираҥҥа аан дойду чемпионатыгар бара сылдьан такси суоппара гостиницатыгар тиэрдэн баран, тустууну, ол иһигэр Иран аатырбыт бөҕөстөрүн эндэппэккэ ааттаталаан, уһун суолу быһа кэпсээбитин сөҕөн, махтанан, айаннаабыт төлөбүрүн ылбатаҕа! Икки тустуу сүгүрүйээччилэрэ, фанаттара оннук дириҥник өйдөһөн турардаахтар. Саха араадьыйатын уонна телевидениетин биэриилэригэр, көрдөстөххө, куруутун кэлэн кыттааччы, көмөлөһөөччү.
Онтон, Николай Петрович Босиковы билбэт тустууну сэҥээрээччи аҕыйах буолуоҕа. Саха араадьыйатын спорка наллаах биэриилэригэр көҥүл тустуу күрэхтэһиилэрин чөллөркөй, чуор куолаһынан олус сэргэхтик, уус-уран хомоҕой тылынан-өһүнэн кэпсиирин үгүстүк истэн баччаҕа кэллэхпит. Бэйэтэ тустууну ымпыгар-чымпыгар билэр буолан, хапсыһыылар хаамыыларын, албастарын-ньымаларын кэпсээн, араадьыйанан истээччилэри "ууга-уокка" түһэртиирэ, уйулҕабытын хамсатара бу иһиллэргэ дылы. Кэпсииринэн, киһиэхэ тиэрдэринэн, ураты дьоҕурдааҕа. Саха араадьыйатыгар "Спортивнай Саха сирин" биэриилэргэ тустуу түһүлгэлэриттэн кэпсээн-сырдатан, миэхэ редактор киһиэхэ, хаста да көмөлөспүтэ. Дьокуускайга 2002 сыллаахха буолбут Россия көҥүл тустууга чемпионатын олус бэркэ табыллан, репортаж көмөлөөн оҥорбуппут. Ты улахан маастарын кытта кэккэлэһэ олорон үлэлиир үчүгэй буолара. Түһүлгэҕэ хапсыһыылар түгэннэриттэн тугу көрөрбүтүн уу-сахалыы тылынан малтаччы саҥарара, кэпсиирэ астык буолара. Нуучча тылын биирдэ да кыбыппата. Ыраастык сахалыы саҥарарга сүбэлиирэ. Онон, Саха араадьыйатыгар биллиилээх тустуу комментаторын кытта бииргэ алтыспыппынан киэн туттабын.
Николай Петрович Босиков киһи быһыытынан олус сэмэй, бэйэтин туһунан хаһан да кэпсэммэт буолара. Ол да иһин буоллаҕа буолуо, төһө эмэ тустуу туһунан суруйуулардааҕын хомуйан, кинигэ таһаартарбатах. Ону, Петр Павлов бэлиэтии көрөн, араас кэмнэргэ таһаартаабыт ыстатыйаларынан бэртээхэй кинигэ таһаартарбыта махталлаах дьыала.
Туһаныахха сөптөөх элбэх.
Араас көлүөнэ тустууктар сөбүлээн туттар албастара, хамсаныылара, ыстатыйалар суруллуулара судургуларынан, өйдөнүмтүөлэринэн уратылаахтар. Аатырбыт-сураҕырбыт бөҕөстөрбүт кыайыылары хайдах ситиспиттэрэ арылхайдык көстөллөр. Ону сэргэ, сорох тустууктар мөлтөөн биэрбиттэрэ, хотторбут төрүөттэрэ ыраас мууска ууруллан ойууланаллара, ол бэйэтэ туспа үөрэх. Атын спорт көрүҥнэрэ, былыргы күүстээхтэр, чэгиэн буолууга тиэрдэр суоллар тустарынан болҕомтону тардар бэлиэтээһиннэр, суруйуулар бааллар.
Наука үлэһитэ буолан, урут суоҕу, саҥаны киллэрэр хайысхалары тутуһар. Николай Босиков ис-иһиттэн сахалыы куттаах киһи этэ. Ол туһунан бииргэ кэпсэтэргэр өйүн-санаатын аһан, биллэрэн аһарара. Онуоха, саха норуотун суруйааччыта Эрилик Эристиин биир дойдулааҕа буоларбынан, саха тылын хото туттаҕын диэн биирдэ этэн, улаханнык үөрдэн да, долгутан да турар. Тылы таба туттан саҥарыы туһунан балачча кэпсэтэр буоларбыт. Холобур, билигин күрэхтэһиини, күрэс былдьаһыы диэбэккэ, тоҕо эрэ "күрэх" дииллэрин сыыһанан ааҕара. "Куобах күрэҕэ",- диэн баарын тоһоҕолоон бэлиэтиирэ. Биирдэ эмэ алтыстахха, ити курдук, Николай Босиковтан үөрэнэрин баар буолара. Бу Петр Павлов таһаартарбыт кинигэтигэр "Көҥүл тустуу албастарын тылдьыта" тустууну кэпсиир-сырдатар дьоҥҥо, комментатордарга олус туһалаах. Биэрэрэ элбэх. Холобур, "зашагиваниелаан" бырахта диэн оннугар "хардары хааман" бырахта диэн быдан өйдөнүмтүө.
Чахчы, туһаныахха сөптөөх "Тустуу - өбүгэм үгэһэ" диэн Николай Петрович Босиков ыстатыйаларыттан бэртээхэй кинигэни суруналыыс Петр Семенович Павлов бэчээттэтэн таһаартарда. Ылан ааҕыҥ.
Уонна, түгэнинэн туһанан, суруналыыс үөлээннээхпин, "Саха сирэ" хаһыат физкультураҕа-спорка аналлаах "Дьулурҕан" сыһыарыы редакторын Петр Павловы Бэчээт үлэһиттэрин күнүнэн эҕэрдэлиибин, таһаарыылаах уонна айымньылаах үлэни баҕарабын!
Баһылай Посельскай
